مطالب کمک درسی برای تدریس پودمان کاربا فلز کاروفناوری هشتم
پیچ و مهره
اغلبدستگاه ها، ماشين آلات، لوازم خانگي و... از قطعات مختلف تشكيل شده اند. اين قطعات به شيوه هاي گوناگون به يكديگر متصل مي شوند. يكي از اين شيوه ها، اتصال با پيچ و مهره است.
مهم ترينو پرمصرفترين وسيلة اتصال قطعات پيچ و مهره است. پيچ و مهره جزو اتصالات موقتهستند. يعني اينكه در صورت نياز بدون از بين رفتن پيچ و مهره مي توان دو قطعه را از يكديگر جدا كرد و دوباره آنها را به يكديگر متصل كرد. پيچ و مهره ها را از جنس هاي مختلف مانند فولاد، آلومينيم، مس، برنج، پلاستيك و ...مي سازند. اما در صنايع بيشتر از پيچ هاي فولادي استفاده مي شود
پيچ:چنانچه مثلث قائم الزاويه اي حول يك استوانه چرخانده شود، مسير پيچ ايجاد مي شود. حال اگر روي اين مسير شياري ايجاد شود، قطعه حاصل را پيچمي نامند
مهره:چنانچه شيار مارپيچ در داخل استوانه ايجاد شود، قطعة به دست آمده مهرهناميده مي شود. معمولاً پيچ و مهره همراه يكديگر استفاده مي شوند.
انواع پيچ و مهره
از نظر شکل دندانه:شكل شيار ايجادشده بر روي پيچ برحسب كاربرد آن شكل متفاوتي دارد. پيچ ها و مهره ها از نظر شكل دندانه به پنج دسته تقسيم مي شوند. پيچ و مهره هاي دنده مثلثي براي اتصالات به كار مي روند. پيچ و مهره هاي دنده گرد، دنده اره اي و دنده ذوزنقه اي براي انتقال حركت استفاده مي شوند. پيچ و مهره هاي دنده مربعي نيز امروزه منسوخ شده اند
از نظر جهت پيچش:پيچ و مهره ها به لحاظ بسته شدن روي هم به دو دسته تقسيم مي شوند:
پيچ و مهره هاي راست گرد:اگر پيچ و مهره در هنگام بسته شدن در جهت عقربه هاي ساعت بچرخند، پيچ و مهره راست گرداست.
پيچ و مهره های چپ گرد:اگر پيچ و مهره در هنگام بسته شدن در جهت خلاف عقربه هاي ساعت بچرخند، پيچ و مهره چپ گرداست
مشخصات پيچ و مهره
يكي از مهم ترين مشخصه هاي پيچ و مهره، گاماست كه عبارت است از فاصله ی يك نقطه از دنده تا نقطه مشابه روي دنده ی بعدي. همچنين مي توان گفت فاصله پيموده شده توسط پيچ يا مهره به ازاي يك دور گردش كامل آن دو در داخل هم را گام مي نامند.
از جمله مشخصه هاي ديگر پيچ و مهرهقطر بزرگ، قطر كوچك، قطر متوسط، زاويه دندانه و... است كه در شكل زیر نشان داده شده است. براي بسته شدن پيچ و مهره به يكديگر لازم است كه قطر بزرگ و گام پيچ و مهره با هم برابر باشد.
آچارخور پيچ
پيچ ها داراي دو قسمت اصلی هستند بدنه كه معمولاً استوانه اي بوده و تمام يا قسمتي از آن دنده شده و گل پيچ (آچارخور) كه براي باز و بسته كردن پيچ از اين قسمت استفاده مي شود. سرآچارخور به شكل هاي مختلفي ساخته مي شود
آچارخور مهره
مهره ها داراي سوراخ استوانه اي هستند كه معمولاً تمام طول آن دنده شده است و پيچ در اين قسمت بسته مي شود. آچارخور مهره به گونه اي ساخته مي شود كه بتوان آن را با استفاده از دست يا آچار باز و بسته كرد. آچارخور مهره به شكل هاي مختلفي ساخته مي شود
شكل آچارها بستگي به آچارخور پيچ و مهره دارد تا بتواند به راحتي آنها را باز و بسته كند. در جدول سه نمونه هايي از آچارهاي همراه با كاربرد آنها معرفي شده است.
