مطالب کمک درسی برای تدریس پودمان کاربا فلز کاروفناوری هشتم
مطالبی در مورد پرچ کاری
مفهوم پرچكاري
براى اتصال دو يا چند قطعه به يكديگر مى توان از ميخ پرچ استفاده كرد. براى اين كار ابتدا سوراخى در قطعات ايجاد مي كنند. ميخ پرچ را در آن قرار مي دهند و سپس با استفاده از پرچ كن عمل پرچكارىانجام مى شود.
انتخاب قطر و طول پرچ
طول و قطر ميخ پرچ از عوامل مؤثر در اتصال محكم دو قطعه است. با مراجعه به جدول مشخصات ميخ پرچ و در نظر گرفتن مقاومت كششى و برشى، مى توان طول و قطر ميخ پرچ مناسب با كار را انتخاب كرد. طول ميخ پرچ بايد در حدود يك و نيم برابر قطر ميخ پرچ به اضافه ي ضخامت كار باشد.
كوتاه بودن طول ميخ پرچباعث مى شود كه اتصال استحكام كافى نداشته باشد، ولى بلند بودن بيش از حد طول ميخ پرچ نيز اشكالات زيادي همچون فاصله گرفتن قطعات هنگام پرچ كردن را به همراه دارد. فاصله ي ميخ پرچ ها پس از مشخص شدن قطر و جنس ميخ پرچ، مقاومت كششى و برشى آن مشخص مى شود. سپس با تعيين مقاومت لازم، تعداد ميخ پرچ ها و فاصله ي آن ها از يكديگر محاسبه مى شود.
انواع ميخ پرچ
ميخ پرچ ها را بر اساس ضخامت قطعات و نوع اتصال به فرم ها و اندازه هاي متفاوتي مي سازند. جنس ميخ پرچ ها از فولاد نرم، مس، آلومينيم يا برنجاست.
ميخ پرچ سر نيم گرد
از اين نوع ميخ پرچ براي اتصال محكم و آب بندي استفاده مي شود.
ميخ پرچ سرتخت
ميخ پرچ سرتخت براي اتصالات ظريف مورد استفاده قرار مي گيرد.
ميخ پرچ سرخزينهبرای اتصالاتي كه سر ميخ پرچ نبايد از قطعات بيرون باشد از ميخ پرچ سرخزينه استفاده مي شود.
تعيين قطر سوراخ ميخ پرچ
اندازه ي قطر سوراخ از ديگر عوامل مؤثر در پرچكارى است. كوچك بودن قطر سوراخ باعث وارد نشدن ميخ پرچ به داخل قطعه ي كار مى شود و بزرگ بودن قطر سوراخ نيز باعث كاهش استحكام اتصال مى شود. اندازه ي قطر سوراخ مورد نظر براى پرچكارى بايد كمى بيشتر از قطر ميخ پرچ باشد تا ميخ پرچ به راحتى در آن قرار گيرد. با افزايش قطر ميخ پرچ در موقع پرچكارى بدنه ي ميخ پرچ نيز به قطعه تماس پيدا مي كند و باعث استحكام اتصال مي شو د.
عمليات پرچكاري
بعد از انتخاب ميخ پرچ و سوراخ كردن قطعات، با قراردادن ميخ پرچ در سوراخ و استفاده از پرچ كن عمل پرچكارى انجام مى شود . براى درست انجام دادن آن لازم است به نكات زير توجه شود:
1.نگه دارنده ي ميخ پرچ بايد مناسب با قطر ميخ پرچ باشد. يعنى قطر سوراخ نگه دارنده بايد كمى بيشتر از قطر ميخ پرچ باشد كه ميخ پرچ به راحتى داخل آن قرار گيرد
2.پرچ كن را عمود بر قطعه كار قرار دهيم تا تمامي طول ميخ پرچ به داخل نگه دارنده هدايت شود.
3.قطعاتى را كه بايد به هم متصل شود با گيره يا فشار دست يا روش هاي ديگر كاملاً به هم نزديك كنيم و سپس عمل پرچكارى را انجام دهيم.
نكته
اگر مى خواهيد دو يا چند قطعه را به هم وصل كنيد كه استحكام كافى داشته باشد حداقل از دو عدد ميخ پرچ استفاده كنيد ، زيرا اتصال با يك ميخ پرچ جلو چرخش قطعاترا نمى گير د.