مقدار مواد مغذى و محدوديت هاى مصرف مواد خوراکى در پرورش طیور پودمان نگه داری از حیوانات

مطالب کمک درسی جهت تدریس پودمان نگه داری از حیوانات 

مقدار مواد مغذى و محدوديت هاى مصرف مواد خوراکى در پرورش طیور

دانه هاى گياهى (غلات) و فرآورده هاى آنها 

ذرّت:  

ذرتاصلى ترين دانهٔ مصرفى در جيره هاى طيوراست و به دليل داشتن هضم ساده تر و انرژى زياد، معمولاً در جيره استفاده مى شود. ارزش انرژى زايى ذرت به نشاسته و جوانه آن، که بيشترين مقدار روغن ذرت در آن است، بستگى دارد. پروتئين اصلى ذرت، پرولامين (زئين) است که ترکيب اسيد آمينه هاى آن براى طيور مناسب نيست. ميزان رنگ دانه هاى زرد و نارنجى در ذرت بالاست. بنابراين براى تأمين رنگ دانه هاى بدن و زردهٔ تخم مرغ پرندگانى که با ذرت تغذيه مى شوند، کافى خواهد بود.  

مقدار مواد مغذى واريته هاى متفاوت ذرت، مختلف است. مقدار انرژى قابل سوخت و ساز ذرت ۳۳۵۰کيلو کالرى،  است  اگر از ذرت به مقدار زياد و براى مدت طولانى در جيرهٔ طيور استفاده شود، به دليل گزانتوفيل (رنگ دانه زرد) موجود در آن، چربى لاشه زرد مى شود. 

ذرّت خوشه اى (مايلو):  

اين دانه به نام هاى مختلفى در جهان شناخته شده است که معمول ترين آنها مايلو، سورگومو ذرت خوشه اى است. ارزش غذايى مايلو از بسيارى جهات مانند ذرت است اما مقدار انرژى آن از ذرّت اندکى کمتر است. 

مقدار انرژى قابل سوخت و ساز ذرّت خوشه اى حدود ۳۳۰۰کيلو کالرى و مقدار پروتئين ۸ تا ۱۰ درصد، است
محدوديت مصرف مايلودر تغذيهٔ طيور به دليل وجود مقدار تانن آن است که قابليت هضم پروتئين را کاهش مى دهد. همچنين با توجه به مقدار کم رنگ دانه در مايلو، از آن نمى توان به مقدار زياد در تغذيهٔ مرغ تخم گذار استفاده کرد. 

جو :  

جودانه اى با انرژى و پروتئين متوسط است. قابليت هضم جو در پرندگان جوان به علت وجود فيبر (الياف خام) بالا و بتاگلوکان کمتر است. در پرندگان، به خصوص پرندگان جوان، به اندازهٔ کافى آنزيم بتاگلوکاناز توليد نمى شود تا بتوانند بتاگلوکان را هضم کنند. 

وجود بتاگلوکان در جو باعث چسبندگى مدفوع در طيور مى شود و در نتيجه مصرف آن در تغذيهٔ طيور محدود است. براى رفع اين مشکل بايد همراه جو از آنزيم هاى مناسب، مانند گلوکاناز استفاده کرد. 

ميزان پروتئين جو از ۱۰ تا ۱۴ درصد متغير است. مقدار انرژى قابل سوخت و ساز حدود ۲۶۴۰کيلو کالرى بر کيلو گرم، و ميزان کلسيم و فسفر قابل استفادهٔ آن 1 تا 17 است.

گندم:  

در بيشتر کشورها از گندم براى تهيهٔ نان و به مقدار کمترى براى منبع انرژى در تغذيهٔ طيور استفاده مى شود. گندم ها به انواع نرم و سخت طبقه بندى مى شوند. 

ميزان انرژى گندم، ۳۱۲۰کيلوکالرى و ميزان پروتئين آن از ۱۰ تا ۱۵ درصد متغير است. ميزان کلسيم و فسفر قابل استفاده گندم یک تا 11 درصد است 

با وجود اين که گندم نسبت به ذرت حاوى پروتئين بيشترى است و انرژى آن هم اندکى از ذرت کمتر است اما به دليل اين که حاوى سطوح بالايى از گلوتناست، که به چسبندگى مدفوع و کاهش هضم در طيورمنجر مى شود، ميزان مصرف آن محدود تر است. با استفاده از آنزيم ها مى توان چسبندگى گندم را کاهش داد و قابليت هضم پلى ساکاريدهاى آن را افزود. 

برنج:  

اين محصول، به طور کلى براى مصرف انسان استفاده مى شود، اما در موارد خاصى مى توان از دانه هاى شکسته و صدمه ديدهٔ آن جهت تغذيهٔ طيور استفاده کرد. برنج براى طيور ماده اى خوراکى با کيفيت پايين است. 

برنج حدود ۷ تا ۹ درصد پروتئين دارد و داراى ۲۹۰۰کيلو کالرى بر کيلو گرم انرژى قابل سوخت وساز است. مقدار کلسيم و فسفر قابل استفادهٔ آن 1 درصد است.  

برنجداراى مقدار زيادى بازدارندهٔ تريپسيناست که با حرارت معمولى از بين مى رود. 

ارزن: 

ميزان انرژى ارزن بالاست، اما قبل از مصرف بايد عمل آورى شود. به علت داشتن مقدار بالايى از الياف غيرقابل هضم، بايد از استفادهٔ آن در تغذيهٔ پرندگان جوان اجتناب کرد. 

مقدار انرژى قابل سوخت و ساز و پروتئينارزن حدود ۲۷۰۰تا ۲۹۰۰کيلو کالرى و ۱۱ تا ۱۴ درصد در واريته هاى مختلف است. 

سبوسگندم:  

اين فرآورده محصول فرعى توليد آرد گندم است و از دانه هاى غربال شدهٔ گندم يا از گند م هايى که پوست آنها جدا شده اند به دست مى آيد. ميزان فسفر و منيزيم اين فرآورده بالا، اما کلسيم آن پايين است. سبوس گندم در تغذيهٔ طيور منبع فقير انرژى محسوب مى شود و مقدار پروتئين  آن 15 تا 16 درصد است. 

فيبرزياد و ماهيت فيزيکى سبوس گندم استفاده از آن را در جيرهٔ طيور محدود مى کند. جيره هاى حاوى سبوس زياد به رطوبت فضولات مى افزايد و هزينهٔ حمل و نقل اين جيره ها به علت حجيم بودن آنها بيشتر مى شود. 

سبوس برنج: 

اين فرآورده محصول فرعى برنج است و از صيقل دهى دانهٔ آن به دست مى آيد. اين محصول هم چنين شامل دانه هاى ريز و شکستهٔ برنج نيز هست. 

ميزان انرژى و پروتئين آن حدود ۲۹۰۰کيلو کالرى در کيلو گرم و ۱۳ درصد است.  

الياف غيرقابل هضم (فيبر) و متغير بودن ترکيب اين خوراک ممکن است استفادهٔ از آن را در خوراک طيور محدود کند. همچنين به دليل وجود روغن و آنزيم هاى تجزيه کنندهٔ چربى، مستعد فساد است و آن را نمى توان زياد نگه دارى کرد.