مطالب کمک درسی و آموزشی پودمان بازی های رایانه ای کاروفناوری نهم
تعریف بازی های رایانه ای
بازی های رایانه ای فعالیتی داوطلبانه و اختیاری هستند و مدت زمانی را که به آنها اختصاص می دهیم، باعث میشود از جریان زندگی روزمره ی خود دور شویم. بازیکن می داند که بازی با فضای زندگی او متفاوت است و همین امر باعث میشود که او احساس لذت از بُرد خود در بازی داشته باشد و همچنین احساس تنش از باخت خود
بازی رایانه ای به دلیل ساخت، فضا و تعاملی بودن،ویژگی هایی نیز دارند که آنها را جذاب میکند.
تعاملی بودن، قابلیت راهبردی ، بیرونی سازی خود، تجربه های جدید، خطرپذیری بی خطر و داستانی بودن .
در بین این ویژگی ها، ویژگی تعاملی بودن از همه مهمتر است؛ چرا که بازی های رایانه ای یکی از تعاملی ترین فناوری های نوین ارتباطی هستند. به کار بردن هوش مصنوعی در بازی های رایانه ای قابلیتی است که باعث میشود بازی در یک رابطه ی قوی با بازیکن قرار بگیرد. تعاملی بودن با تعدد سناریو و گزینه های مختلفی مانند انتخاب رنگ و شکل و... و همچنین تغییر حرکت بازیکن و... صورت می گیرد.
مزایای بازی های رایانه ای
- فرایند یادگیری را تسهیل و توجه آنان را جلب می کند .
- با رایانه ، هر چند بار که بخواهید، می توانید موضوعی را ببینید، بخوانید و مرور کنید .
- برنامه های بسیار متنوعی به کاربران امکان می دهد تا نقاشی ها یا داستان هایی را خلق کنند و یا بازی هایی را ارائه می دهند که بازیکنان را به تاریخ یا جغرافیا علاقه مند می سازند . می توان مفاهیم و مبانی ریاضیات را با کمک بازیهای رایانه ای بهتر آموزش داد.
- بازیکن بدون کثیف کردن خود، لباس ها و اطراف و صدمه زدن به خود می تواند به راحتی بازی کند مثلا نقاشی بکشد و رنگ ها را عوض کند، اگر از رنگ سبز لباس نقاشی اش خوشش نیامد، به کامپیوتر فرمان می دهد رنگ را قرمز کن، و اگر رنگ قرمز رضایت او را فراهم نکرد، رنگ آبی و ...
- به نظر بعضی از پزشکان، بازی های رایانه ای به بیماران کمک می کند که زودتر سلامت خود را باز یابند و به داروهای مسکن کم تر نیاز پیدا کنند .
- بازی های رایانه ای همچنین به کودکان مبتلا به امراض، مثلا "فلج مغز "یا نارسایی مربوط به تشخیص کلمات کمک می کند .
- به عقیده یک دکتر روان شناس، بازی های رایانه ای بازیکنان را وارد دنیایی می کند که اختیارش در دست آنهاست و به همین دلیل از این بازی ها لذت فراوانی می برند .
- برای معلولان و پر کردن اوقات فراغت آنان وسیله کمک آموزشی مناسبی است
- آسیب هاي جسمانیچشمان فرد، به دلیل خیره شدن مداوم به صفحه نمایش رایانه، به شدت تحت تاثیر نور قرار می گیرد و دچار عوارض می شود.تحقیقات نشان داده است که نوجوانان چنان غرق بازی می شوند که توجه نمی کنند به قدرت بینایی و ذهنی شان تا چه اندازهفشار می آورند .به علت درگیر شدن شدید بازیکن در ماجرا، فشار زیادی را بر اعصاب او وارد می آورد .معمولا هنگام بازی فرد، ساعت ها در وضعیتی ثابت می نشیند، به همین دلیل ستون فقرات و استخوان بندی او دچار اشکال میشود و ممکن است باعث ابتلای او به آرتروز شود. همچینن، احساس سوزش و سفت شدن گردن، کتف ها و مچ دست از دیگرعوارض کار به نسبت ثابت و طولانی مدت با رایانه است .هیجان دایم در حین بازی برای دستگاه گردش خون و گوارش او تاثیرهای منفی دارد . این هیجانات کاذب سلامت روانی فرد را بهخطر می اندازد .ایجاد تهوع و سرگیجه، به ویژه در کودکان و نوجوانانی که زمینه صرع دارند، از دیگر عوارض این بازی هاست .به نظر بعضی از متخصصان اعصاب و روان، بازی های پرهیجان رایانه ای که در طی آن صفحه نمایشگر رایانه، پی در پی از فلاش هاو شعاع های خیره کننده نوری و تغییر مداوم شدت و ضعف نور پوشیده می شود، در نوجوانانی که از نظر عصبی ضعیف اند و برایابتلا به صرع آمادگی دارند، هیجانات شدید عصبی پدید می آورد .
آسیب هاي روانی – تربیتی بازي هاي رایانه اي
-1 تقویت حس پرخاشگري:مهم ترین مشخصه ی بازی های رایانه ای، حالت جنگی اکثر آنهاست و این که فرد، برای رسیدن بهمرحله ی بعدی بازی، باید با نیروهای به اصطلاح دشمن بجنگد . استمرار چنین بازی هایی کودک را پرخاشگر و ستیزه جو بار میآورد و او سعی می کند با زور و تهاجم به خواسته هایش برسد .خشونت و سکس مهم ترین محرکه هایی است که در طراحی جدیدترین و جذاب ترین بازی های رایانه ای به حد افراط از آن استفاده می شود .چهره های معروف هالیوود که در فرهنگ ما انسان های ضد ارزش و غیراخلاقی هستند، در این بازی ها به صورت قهرمان های شکست ناپذیرجلوه نمایی می کنند
-2 انزوا طلبی :وقتی کودک یا نوجوان به طور دام به این بازی ها مشغول باشد درونگرا و منزوی می شود و در برقراری ارتباط اجتماعی بادیگران دچار مشکل می شود. این روحیه انزواطلبی او را از گروه همسالان خود جدا می کند و با عث بروز ناهنجاری های دیگر می شود.
-3 تنبل شدن ذهن :در این بازی ها، به دلیل این که کودک و نوجوان اغلب با ساخته ها و برنامه های دیگران به بازی می پردازد وکمتر امکان دخل و تصرف در آنها را دارد، حالت انفعال در او پدید می آید و اعتماد به نفس وی در برابر ساخته ها و پیشرفتدیگران متزلزل می شود .برخی تصور می کنند که در بازی های رایانه ای فرد در بازی، مداخله فکری مداوم دارد در حالیکه این مداخله، فکری نیست. این بازی ها سلولهای مغزی را گول می زنند . در واقع بیشتر اوقات باعث سرخوردگی، تنبلی و عدم خوداتکایی و ابتکار عمل در فرد می شوند و خلاقیت، ابتکاررا در وی کم می کند.
-4 تأثیر منفی در روابط خانوادگی:با توجه به این که زندگی در عصر حاضر در کشور ما نیز به سوی ماشینی شدن پیش می رود ودر بعضی از خانواده ها زن و مرد هر دو کارمندند و یا برخی از مردان ممکن است بیش از یک شغل داشته باشند، خود به خود روابطعاطفی و در کنار هم بودن خانواده کم تر می شود. وسایلی مانند تلویزیون، رایانه و تلفن همراه روابط خانوادگی باعث دوری عاطفیاعضای خانوده شده است و مشکلات رو دوچندان کرده است. افراد به جای لذت بردن از جمع های دورهمی یا حال و هوای سفر،خود را بیش از حد مشغول این وسایل می کنند و خود را از تفریحات سالم و مفرح محروم می کنند.
-5 افت تحصیلی :به دلیل جاذبه فریبنده این بازی ها، افراد وقت زیادی را صرف این گونه بازی ها می کنند. در واقع آنان انرژیعصبی و روانی خویش را به مصرف بازی می رسانند و به دلیل خستگی جشمی و ذهنی، نمی توانند هنگام درس خواندن یا کارکردن تمرکز کافی داشته باشند و کم کم در کار و تحصیل افت می کنند و نمی توانند بهره وری لازم را داشته باشند.
افراد باید در انتخاب بازی دقت کنند که فضا و داستان بازی در تقابل با فرهنگ و هنجارهای جامعه اش نباشد. با توجه بهتاثیرپذیری بیشتر کودکان و نوجوانان، بزرگترها و والدین بهتر است در انتخاب بازی برای آنان نقش داشته باشند.بهتر است بازی های خلاق که کودکان و نوجوانان، به وسیله ی آنها، باید معماهایی را حل کنند، بیش از بازی های دیگر مورد توجهقرار گیرد .اگر بزرگترها و والدین هم در بازی های رایانه ای با فرزندان خود مشارکت کنند بهتر می توانند شرایط را مدیریت کنند. همچنینتعیین زمان و مدت برای بازی و کنترل آن باعث جلوگیری از اتلاف وقت فرزندان می شود.بزرگترها باید با استدلال و منطق، آسیب هایی را که بازیهای رایانهای به آنان وارد می آورد، متذکر شوند