مطالب کمک آموزشی جهت تدریس پودمان پایش رشد و تکامل کودک کاروفناوری نهم
مراحل رشد کودک در سه سال نخست زندگی
از یک روزه تا یک ماهه
وضعیت نوزاد همان است که در دورهٔ قبل از تولدش بوده، اگر دست ها و پاهاى او را صاف کنید، مثل فنر به حالت اولشان برمى گردند. وقتى به نوزاد لباس مى پوشانید باید به این حالت او احترام بگذارید.
عضلات گردن نوزاد محکم نیستند و اگر نوزاد را بلند کنید، نمى تواند گردنش را نگه دارد.
از 1 تا 4 ماهگى
نوزاد با نگاهش شخصى را که جا به جا مى شود، دنبال مى کند. شروع به خندیدن واقعى مى کند. صورتش حالت معنى دارى به خود مى گیرد.
اگر نوزاد را به شکم بخوابانید، سرش را با قدرت بلند مى کند. عضلات گردنش محکم شده است و وقتى که به پشت خوابیده، اگر دست هایش را بگیرید و او را بلند کنید، سرش را محکم نگاه مى دارد.
از 4 تا 8 ماهگى
از نشستن لذّت مى برد. در ابتدا اجازه دهید براى مدّت 10 تا 15 دقیقه بنشیند. البتّه او را به بالشتى تکیه دهید. وقتى خوابیده سرش را بلند مى کند، گویى مى خواهد به تنهایى بنشیند. براى عادت دادن نوزاد به نشستن از چهار ماهگى به بعد مى توانید او را در صندلى هاى کوچک تاشویى قرار دهید که زاویهٔ پشت آنها قابل تنظیم است. مى توانید در روز یک یا دو بار طفل را در این صندلى ها بنشانید ولى روى هم رفته نباید مدّت آن از نیم ساعت تجاوز کند.
با دست راست یا چپ، شیئى را که به طرف او ببرید مى گیرد و با چهار انگشتش فشار مى دهد. اگر شىِء دیگرى را به او نشان دهید اولى را از یاد مى برد.
وقتى که جورابش را درمى آورید، پایش را به دهانش مى برد. چون عاشق مکیدن است، از این که چیز تازه اى براى مکیدن پىدا کرده، خوشحال است و مى خندد. او دست ها، موها، گوش ها و تمام بدنش را هم به تدریج کشف مى کند.
اگر دستش را بگیرید درست راه مى رود، ولى مایل است سر و تنه اش را به سمت جلو دهد.
از کشف کردن و جابه جا کردن لذّت مى برد. او حالا آن قدر از دست ها و پاهایش مطمئن شده است که بتواند با اشتیاق کامل براى اکتشافاتش از آنها استفاده کند.
او مداد را در دستش مى گیرد، ولى خط هایى که مى کشد کج و معوج است و راست درنمى آید. از
طرفى کودک توجّهى هم به این موضوع ندارد و بیشتر مایل است کاغذ را خط خطى کند، بعد هم با همان اشتیاق آن را مچاله و پاره کند.
ضربه وارد کردن به توپ با پا، عقب عقب راه رفتن، بالا رفتن از پلّه درحالى که دستش را به نرده گرفته است و یا پایین آمدن از آن اگر شما دستش را بگیرید، از فتوحات این سن به شمار مى روند.
او مى تواند قاشقش را به دست بگیرد ولى وقت غذا خوردن خیلى خودش را کثیف مى کند. در عین
حال، به هنگام غذا خوردن سر و صداى زیادى راه مى اندازد و به هنگام آب خوردن گلویش صدا مى دهد.
دویدن برایش بسیار لذّت بخش است. دوست دارد که دنبالش کنید، ولى اغلب به در و دیوار یا مبل و صندلى مى خورد؛ او با داد و فریاد اشیاء را مى کشد،هُل مى دهد و مى زند.
2 تا دو و نیم سالگى
او مى دود و قادر است به هنگام دوىدن به چپ و راستش نگاه کند. او مى تواند با یک دست توپش را پرت کند و با پایش به آن ضربه اى وارد آورد. اگر دستش را بگیرید دوست دارد از روى یک نیمکت و یا پلّه بپرد.
با یک دستش کاغذ را نگه مى دارد و با دست دیگرش مداد را،و مى کوشد روى کاغذ یک دایره بکشد.
در کتاب تصاویر فنجان، خرس و توپ را تشخیص مى دهد و آنها را با احساس پىروزى نشان مى دهد. صفحات کتاب را یک به یک ورق مى زند.
او قادر است 7 عدد از مکعب هایش را روى هم بگذارد. مداد را دیگر در مشتش نمى گیرد، بلکه با انگشت هاىش مداد را گرفته و روى کاغذ خط مى کشد.
او بى کمک روى سه چرخه اش مى نشیند، ومى تواند پا بزند و سه چرخه را به جلو براند.
دو و نیم سالگی تا 3 سالگی
تا به حال به هنگام بالا رفتن از پلّه هر دو پایش را روى یکایک پلّه ها مى گذاشت، ولى از این پس با هر پا یک پلّه را بالا مى رود. هم چنىن قادر است پاهایش را جفت کند و به جلو بپرد.
در این سن کودک زیاد مى گرید، زیرا هنوز به حرکات خودکاملاً مسلّط نشده است و بسیار اتفاق مى افتد که به در و دیوار یا زمین مى خورد.
بى کمک، کفش هایش را مى پوشد، ولى اغلب آنها را چپ و راست به پا مى کند.
3 سالگى
او تعادل پیدا کرده است و مثل بزرگسالان راه مى رود و به هنگام پایین آمدن از پله ها نرده ها را مى گیرد، ولى هنوز موقع پایین آمدن روى هر پلّه هر دو پا را مى گذارد.
دلیل دیگرى که او مهارت کامل را در حرکاتش پیدا کرده، این است که مى تواند آب در لیوانى بریزد بى آن که سر برود. هم چنین مى تواند روى کاغذ علامت به علاوه را بکشد.
از مسواک کردن دندان هایش احساس غرور مى کند.
