مطالب کمکی جهت تدریس پودمان پایش رشد و تکامل کودک کاروفناوری نهم
ایمنی و حادثه
تعريف ايمنی
ايمنی پيش بينی اقداماتی است که در طی آن از خطر آسيب ديدگی جانی و ضرر و زيان مادی پيش گيری می شود. در واقع با رعايت اصول ايمنی شرايط يا موقعيتی ايجاد می شود که به حذف حادثه يا به حداقل رساندن آثار و عوارض آن منجر می گردد.به عبارت ديگر، هرچه ميزان حوادث کاهش يابد و آسيب ديدگی جانی و ضرر و زيان مادی ناشی از آن ها کمتر شود ايمنی افزايش يافته است.در حال حاضر با پيشرفت هايی که در تمامی زمينه ها در جهان صورت گرفته نقش ايمنی نيز بارزتر گشته است.
ضرورت و اهميت ايمنی
سوانح و حوادث يکی از مهم ترين علل مرگ و مير انسان ها و خسارت های مادی هنگفت به جامعه است. کمتر روزی است که خبر حادثهٔ ناگواری در يک روزنامه يا رسانه منتشر نشود. بسياری از اين حوادث، جمعيت جوان را، که گروه سنیِ فعّال جامعه محسوب می شوند، دربرمی گيرد. اين حوادث به علت سهل انگاری و بی مبالاتی و رعايت نکردن اصول ايمنی روی می دهند.
بنابراين، رعايت اصول ايمنی به منظور پيش گيری از خطرات و حوادث و جهت حمايت از منابع انسانی و مادی يکی از ضروری ترين و با اهميت ترين اقداماتی است که همواره بايد مورد توجه قرار گيرد. رعايت اصول ايمنی می تواند باعث افزايش طول عمر و کيفيت زندگی افراد شود و سلامت جامعه را ارتقا دهد. از طرفی ناآگاهی و رعايت نکردن اصول ايمنی حوادثی به دنبال دارد که موجب آسيب های فراوان و خسارات جبران ناپذيری به انسان ها و محيط زيست می شود. برای ارتقای ايمنی لازم است مخاطرات و حوادث پيرامون خود را شناسايی کنيم و آن ها را تا حد امکان کاهش دهيم دست يابی به اين هدف بدون شناخت مخاطرات و حوادث و کسب دانش و مهارت لازم در مورد نحوهٔ پيش گيری از آن ها امکان پذير نيست.
تعريف مخاطره و حادثه
مخاطره وضعيت و حالتی است که می تواند به آسيب ديدگی جانی و ضرر و زيان مادی منجر شود. در محيط زندگی ما مخاطرات فراوانی وجود دارد که بی توجهی به آن ها به حوادث ناگوار می انجامد. حادثه، وقوع يا رويداد يک مخاطره است که به طور ناگهانی اتفاق می افتد و به ايجاد آسيب منجر می شود و پيشرفت يا روند کارها را مختل می سازد و همواره بر اثر عمل يا شرايط غيرايمن يا ترکيبی از اين دو نوع به وقوع می پيوندد
حادثه سه ويژگی اصلی دارد: ناگهانی بودن؛ ناخواسته بودن؛ خسارت بار بودن.
انواع حادثه
حوادث به طور کلی به سه گروه زير تقسيم می شوند:
حوادث غيرعمدیکه شامل حوادث خانگی، ترافيکی و محيط کارند، مانند تصادف با وسايل نقليه، سقوط از بلندی، سوختگی، غرق شدگی، خفگی، مسموميت، برق گرفتگی و...
حوادث عمدیمانند خودکشی، ديگرکشی، آزار، خشونت و...
حوادث يا بلايای طبيعی،مانند سيل، زلزله، آتش فشان، طوفان، بهمن و...
هرچه احتمال رخ دادن يک حادثه و شدت آن يعنی درجهٔ مورد انتظار آسيب ديدگی که ممکن است اتفاق بيفتد بيشتر باشد خطر آن حادثه بالاتر است و لازم است مورد توجه بيشتر قرار گيرد. در محيط اطراف ما خطرات متعدد و مختلفی وجود دارد، که بسته به نوع خطر، روش مواجهه با آن نيز متفاوت است.
روش های مواجهه با خطرات ناشی از حوادث
با توجه به آن که خطرات از نظر احتمال، شدت و قابليت شناسايی و پيش گيری متفاوت اند، نحوه مواجهه با آن ها نيز ممکن است متفاوت باشد. به طور کلی در مواجهه با خطرات می توان به روش هايی که در متون زیر آمده است عمل کرد:
اجتناب از خطر:زمانی که در انجام فعاليتی نمی توان خطر را کاهش داد، بهتر است با پرهيز از آن فعاليت از خطر اجتناب شود. مثلاً رانندگی با موتورسيکلت در جادهٔ يخ زده خطر بالای تصادف و آسيب ديدگی را به دنبال دارد و بايد از آن پرهيز شود.
به حداقل رساندن يا کاهش اثرات منفی خطر:اگر احتمال رخ دادن يک رويداد ناگوار بالا نباشد می توان فعاليت را به اجرا درآورد، اما بايد تا حد امکان خطر را کاهش داد. مثلاً هنگام رانندگی با موتور سيکلت از کلاه ايمنی استفاده نمود يا برای جلوگيری از دزدی وسايل نقليه، آن ها را به قفل مطمئن مجهز کرد.
حفاظت در مقابل خطرات احتمالی:در بسياری از فعاليت ها با وجود رعايت شدن اصول ايمنی هم چنان احتمال خطر وجود دارد. در چنين مواردی می توان با استفاده از سازمان های بيمه گر، ضررهای مالی ناشی از خطر را کاهش داد.
راه های پيش گيری از حوادث
راه های پيش گيری از حوادث به طور کلی عبات اند از:
شناسايی عوامل خطرزا
آگاه کردن افراد از خطر
آموزش دستورالعمل
به کاربردن دستورالعمل های خاص در مواجهه با خطر
مجهز شدن به وسايل ايمنی در هنگام روبه رو شدن با خطر
از بين بردن عامل خطرزا
