مطالب کمک درسی پودمان 10 پوشاک کاروفناوری هفتم
خصوصیات نخ دوخت
یکی از موارد استفاده از نخ، به کار گرفتن آن برای دوخت است. به عبارت دیگر، برای اتصال تکه های پارچه به یکدیگر و در نهایت، تولید پوشاک، از نخ دوخت استفاده می شود.
اگرچه نخ دوخت، بخش کوچکی از هزینه های تولید پوشاک را به خود اختصاص می دهد، اما استفاده از نوع نامناسب آن،موجب می شود هزینه های تولید بسیار افزایش یابد. برای مثال، در صورت استفاده از نخ دوختِ با استحکام کم، در حین عملیات دوخت، مرتباً نخ پاره می شود و این خود به وقفه های متوالی و در نتیجه، به افزایش هزینه های تولید منجر می شود.
بنابراین، با توجه به اینکه هزینهٔ نخ دوخت مصرفی در تولید پوشاک در مقایسه با سایر هزینه ها، از جمله قیمت پارچه، بسیار اندک است و با توجه به تأثیر کیفیت نخ مصرفی در هزینه های تولید، انتخاب نخ دوخت باید با دقت زیادی صورت گیرد.
خصوصیاتی که نخ دوخت باید دارا باشد عبارت اند از:
نخ دوخت باید از استحکام کششی زیاد برخوردار باشد تا بتواند نیروهایی را که در حین دوخت، توسط قسمت های مختلف ماشین دوزندگی بر آن وارد می شود تحمل کند و پاره نشود.
2- افزایش طول کم
نیروهای کشش یای که در حین دوخت بر نخ وارد م یشوند قطعاً طول نخ را افزایش می دهند. بنابراین، ازدیاد طول ایجاد شده در نخ باید به حداقل برسد تا در عملیات دوخت مشکل ایجاد نکند.
قطر نخ دوخت باید در سراسر آن یکسان باشد و ضخامتش در هیچ قسمت تغییر نکند. اهمیت این مسئله در ماشین های دوزندگی، که با سرعت بالا کار می کنند، بیشتر است. زیرا تغییرات ضخامت نخ موجب می شود کششی که توسط درجهٔ تنظیم نخ بر نخ وارد می گردد زیاد یا کم شود، در نتیجه به پارگی نخ یا دوخت نامناسب منجرگردد.
نخ های چندلا و کابلی نسبت به نخ های یک لا، از یکنواختی قطری و استحکام بیشتری برخوردارند. با توجه به اینكه استحکام زیاد و یکنواختی قطر، از خصوصیات ضروری نخ های دوخت است، لذا از نخ هایی برای دوخت استفاده می شود که چند لا (معمولاً 2 یا 3 لا ) یا کابلی باشند.
4- نرمی سطح
هرچه سطح نخ دوخت نرم تر باشد، در هنگام عبور از قسمت های مختلف ماشین دوزندگی، از قبیل درجهٔ تنظیم نخ،شیطانک و سوراخ سوزن، با این سطوح اصطکاک کمتری به وجود می آورد و راحت تر از آنها عبور می کند.
5- انعطاف پذیری
برای ایجاد بخیهٔ ماشین دوزندگی در پارچه، باید نخ دوخت به شکل حلقه درآید.به این منظور، نخ دوخت باید از انعطاف پذیری مناسب برخوردار باشد تا به راحتی خم شود و شکل حلقه پیدا کند. معمولاً نخ هایی که استحکام زیادی دارند، سفت اند و به راحتی خم نمی شوند. در این صورت، ایجاد بخیه های مناسب و یکسان با این نخ ها مشکل است.
6- تعادل تاب
همانگونه که اشاره شد، نخ های دوخت چند لا یا کابلی هستند. برای اینكه نخ دوخت، در حالت تعادل باشد و به دور خود نپیچد باید مقدار تاب و همچنین جهتِ تابی که به هر یک از رشته ( لا )های آن داده می شود مناسب باشد.
اگر مقدار تاب نخ دوخت کم باشد، در هنگام دوخت، رشته (لا)های نخ از هم باز می شوند و در صورتی که مقدار تاب نخ دوخت خیلی زیاد باشد، موجب پیچیدن نخ به دور خود می شود در هر دو حالت، دوختن بی مشکل نخواهد بود و نخ نیز پاره می شود.
در نخ های چند لا و کابلی، جهت تاب باید به ترتیبی باشد که نخ حاصل تعادل داشته باشد و موجب پیچیدن به دور خود نشود.تقریباً تمام ن خهای دوختی که تولید می شوند دارای تاب z هستند و چنین نخ هایی برای استفاده در اکثر ماشین های دوزندگی مناسب اند.
7- مقاومت در برابر سایش
برای دوختن پارچه، نخ دوخت به دفعات زیاد از پارچه عبور می کند. بنابراین، نخ دوخت باید در برابر سایش از مقاومت زیاد برخوردار باشد تا در اثر عبورهای مکرر از پارچه، سائیده نشود.
8- مقاومت در برابر حرارت
منظور از مقاومت نخ دوخت در برابر حرارت این است که بتواند گرمایی را که در اثر اصطکاک سوزن با نخ و همچنین در اثر اصطکاک سوزن با پارچه ایجاد می شود تحمل کند.
9- میزان پرز کم در سطح نخ
وجود پرز در سطح نخ دوخت، موجب می شود که این پرزها در قسمت های مختلف مسیر عبور نخ، شامل قسمت درجهٔ تنظیم نخ، ماکو، قاب ماکو و همچنین در سوراخ سوزن جمع شوند و در نتیجه به پارگی نخ یا ایجاد بخیه های غیر یکسان در پارچه منجر شود.
10- نبودن گره در سطح نخ
وجود گره در نخ دوخت، موجب می شود که نخ در قسمت درجهٔ تنظیم نخ یا در سوراخ سوزن گیر کند و در نتیجه نخ پاره شود.
