مطالب کمکی درسی جهت تدریس پودمان تأسیسات مکانیکیکاروفناوری نهم
آشنایی با تجهیزات لوله کشی
شیرهای آب
شيرها وسايلی هستند که برای باز و بسته کردن مسير، تنظيم مقدار جريان آب، کنترل سطح آب و برداشت آب به کار برده می شوند. در تأسيسات لوله کشی آب رسانی ساختمان، شيرها به سه گروه شيرهای برداشت، شيرهای مسير و شيرهای ايمنی و کنترل دسته بندی می شوند.
شيرهای برداشت
شيرهای مخلوط
این شیرها برای مخلوط کردن آب سرد و آب گرم و رساندن آب به دمای لازم به کار می روند. و به دوگروه توکاسه و ديواری تقسيم بندی می شوند. نوع توکاسه در مدل و اشکال گوناگون از طرف سازندگان عرضه می شوند.
این شیر در روشويی ها و ظرف شويی ها که از شير مخلوط توکاسه استفاده می کنند، ارتباط شير مخلوط و شبکه لوله کشی آب سرد يا آب گرم به وسيله اين شير برقرار می شود.
شيرهای فشاری
وسيله ای است که برای شست وشوی کاسه توالت و تخليهٔ فاضلاب به کارمی رود.
شيرهای مسير
شيرهايی هستند که درمسير لوله کشی برای باز و بسته کردن مسير و تنظيم فشار و جريان آب به کار می روند.شير فلکه کف فلزی، شير فلکه کشويی، شير يک طرفه از جمله شيرهای مسير هستند.
شيرهای ايمنی و کنترل
اين شيرها به منظور ايجاد ايمنی در کاردستگاه ها در تأسيسات بهداشتی و گرمايی ساختمان به کار می روند. دارای انواع و اقسام زيادی هستند که به دو نوع آن، يعنی شير اطمينان و شير شناور می اشاره می کنیم.
شیراطمینان
شير شناور (فلوتر)
این شیر برای کنترل سطح آب در مخزن ها به کار می روند. شير با کمک گوی توخالی و شناوری که با پايين و بالا رفتن سطح آزاد آب در مخزن، پايين و بالا می رود از حالت کاملاً باز به حالت کاملاً بسته تغيير می کند. نوع کوچک آن در مخزن های انبساط سيستم گرمايی مرکزی، کولر آبی، مخزن شست و شو و نوع بزرگ آن در مخزن های ذخيره آب به کار می رود.
بهينه سازی مصرف انرژی
يکی از مسائل مهمی که در طراحی شيرهای برداشت مورد توجه است مسأله صرفه جويی در مصرف آب است. در شيرهای برداشت که با چرخش فلکه باز و بسته می شوند، در حين باز کردن، تنظيم دمای آب و بستن مقداری آب و انرژی هدر می رود اگر به باز و بستن مکرر نياز باشد عملاً اين کار انجام نمی شود و در مدت مصرف، بدون اين که لازم باشد شير باز می ماند. برای صرفه جويی در مصرف آب و انرژی امروزه شيرهايی که دارای دستهٔ اهرمی به جای فلکه هستند رواج بيشتری يافته اند.
شير اتوماتيک
شيرهای اتوماتيک نيز يکی از مواردی هستند که موجب صرفه جويی در مصرف آب می شوند و طرز کار آنها بدين صورت است که وقتی دست يا شيئی در زير شير قرار می گيرد آب باز می شود و وقتی که دست يا شيئی از زير شير کنار می رود آب قطع می شود. اين شيرها در هتل ها، مراکز آموزشی، فرودگاه ها و اماکن عمومی به کار می روند و در صرفه جويی آب و انرژی خيلی مؤثرند.
شيرهای ترموستاتيک
شيرهای ترموستاتيک نوعی ديگر از شيرهايی هستند که می توانند در مصرف بهينه انرژی مؤثر باشند. ساختمان اين شيرها طوری است که دمای آب خروجی از شير انتخاب می شود و شير توسط عضو حرارتی، ورود آب سرد و آب گرم را طوری تنظيم می کند که دمای آب خروجی برابر با درجه تنظيم شده باشد. بدين ترتيب از هدر رفتن آب سرد يا آب گرم در زمان تنظيم جلوگيری می شود. اين شيرها می توانند جايگزين شيرهای مخلوط معمولی شوند.
