متن کامل پودمان پرورش و نگه داری از حیوانات اهلی کاروفناوری هشتم
همراهان گرامی در این پست می توانید متن کامل پودمان رورش و نگه داری از حیوانات اهلیکاروفناوری هشتم را مشاهده نمایید امیدواریم از این متون بتوانید در آموزش خود استفاده نمایید.
لازم به ذکر است که استفاده از این مطالب فقط در کلاس درسجایز است و کپی برداری از آن در سایر سایت ها و وبلاگ ها جایز نیست و از نظر شرعی و قانونی اشکالدارد.
برخی از شایستگی هایی که در این پودمان به دست می آورید:
کار گروهی،مسئولیت پذیری،مدیریت منابع، فناوری اطلاعات و ارتباطات و اخلاق حرفه ای؛
پرورش جوجه مرغ بومی یا بلدرچین؛
پرورش و نگه داری ماهیان آکواریومی؛
رعایت اخلاق حرف ه ای ؛
رعایت نکات ایمنی و بهداشت در انجام کارها.
پرورش و نگه داری از حیوانات
گیاهان و حیوانات برای بشر بسیار سودمندند و بدون آن ها چرخه زندگی در کره زمین خواهد ایستاد. این جانداران نیازهایی مانند غذا، پوشاک و داروی انسان را تأمین می کنند. انسان از دیرباز، بسیاری از حیوانات را رام کرده و آن ها را پرورش داده است. پرورش و نگه داری حیوانات اهلی در ایران نیز تاریخ چندهزارساله دارد و برخی از حیوانات را ایرانی ها اهلی کرده اند. امروزه در سراسر دنیا پرورش حیوانات اهلی یک صنعت پردرآمد به شمار می رود و با روش های علمی انجام می گیرد.
اگر شما پرورش و نگه داری حیوانات را دوست داشته باشید، می توانید با یادگیری این پودمان متناسب با شرایط زندگی خود و با بررسی سایر شرایط ، با امکانات و سرمایه کم در این زمینه مشغول به کار شوید.
در جدول زیر اهمیت برخی از حیوانات اهلی پیرامون شما نشان داده شده است. این جدول را در گروه بررسی و کامل کنید، سپس نتیجه را در کلاس ارائه دهید.
جدول 1 ـ 6 ـ منابع تأمین نیازهای بشر
پرورش و نگه داری حیوانات اهلی از گسترده ترین مشاغل در دنیاست و بسیاری از کشورها ، اقتصاد خود را بر پایه دامپروری بنا نهاده اند.
اهمیت و پرورش و نگه داری حیوانات اهلی بومی
در بعضی از کشورها، بعضی حیوانات اهلی وجود دارند که نژاد آن ها متعلق به آن کشورهاست. در این کشورها، کارشناسان با مطالعه و پژوهش ، ویژگی های تولیدی این حیوانات را بهبود می بخشند. در کشور ما نیز حیوانات اهلی بومی مانند نژادهای گوناگون گوسفند، گاو، مرغ و خروس وجود دارد. این حیوانات با توجه به سازگاری خوبی که به شرایط محیطی کشورمان دارند، می توانند بخش مهمی از نیاز مردم کشور از قبیل گوشت و پوشاک را تأمین کنند.
در یک کار گروهی، حیوانات بومی منطقه خودتان و ویژگی های آن ها را مورد بررسی قرار دهید.
جواب با دانش آموز
مشاغل مرتبط با پرورش و نگه داری حیوانات اهل
شغل برخی افراد، پرورش و نگه داری حیوانات اهلی است. آن ها فرآورده های این حیوانات را در بازار می فروشند. برخی دیگر، محصولات گروه نخست را فرآوری می کنند و محصولات فرآوری شده مانند ماست،خامه ، کره ، پنیر و نخ پشمی را تولید می کنند و به دست مصرف کننده می رسانند.
شکل 1 ـ 6 ـ برخی مشاغل مرتبط با پرورش و نگه داری حیوانات اهلی
با توجه به مشاغل شکل 1 ـ 6 ، مشاغل وابسته به آن ها را بررسی کنید و آن ها را در جدول 2 ـ 6 بنویسید.
جدول 2 ـ 6ـ مشاغل بومی در زمینه دامپروری
با توجه به مشاغل جدول 2 ـ 6 ، رابطه بین رفتار با حیوانات مختلف و تأثیر آن بر روی انسان و بازدهی تولید و سلامت حیوانات اهلی را بررسی و جدول 3 ـ 6 را کامل کنید و در کلاس ارائه دهید.
جدول 3 ـ 6 ـ رابطه بین رفتار با حیوانات و تأثیر آن بر روی انسان و حیوان
جواب توسط دانش آموز
اگر بخواهید در زمینه پرورش و نگه داری حیوانات فعالیت کنید باید بدانید که برای نگه داری و پرورش حیوانات اهلی لازم است مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید. (شکل 2 ـ 6)
شکل 2ـ 6 ـ مراحل پرورش حیوانات اهلی
استانداردها و قوانین
در نگه داری و پرورش حیوانات، باید استانداردها و قوانین ملی و منطقه ای را رعایت کنید. به این ترتیب حیوان و انسان به راحتی زندگی می کنند و می توانند بهترین راندمان تولید را داشته باشند. برای مثال اگر بخواهید حیوانات را در تعداد زیاد نگه داری کنید و پرورش دهید، باید به همین منظور فاصله مناسب و استاندارد را از شهر و مناطق مسکونی رعایت کنید تا سلامت افراد جامعه به خطر نیفتد.
در ردیف نخست، جدول 4ـ 6 ، نام چهار حیوان اهلی را که در منطقه شما امکان پرورش و نگه داری دارند، بنویسید. سپس مشخصات پرورشی آن ها را از اینترنت جست و جو کنید و مشخصات خواسته شده را در زیر نام هر حیوان بنویسید و در کلاس ارائه دهید.
جدول 4 ـ 6 ـ مشخصات پرورشی برخی حیوانات اهلی
جواب بر عهده دانش آموز
پیام علائم راهنمایی شکل 3 ـ 6 را بررسی کنید و در کلاس ارائه دهید.
شکل 3 ـ 6 ـ بررسی علائم استاندارد
ابزار و وسایل مورد نیاز برای پرورش و نگه داری حیوانات اهلی
برای نگه داری و پرورش هر گونه حیوانی ابزار و وسایل ویژه لازم است. برای نمونه در پرورش زنبور عسل به وسایل و ابزاری مانند کلاه، دستکش و کندوی خالی نیاز دارید.
جدول 5 ـ 6 ـ برخی وسایل پرورش و نگه داری حیوانات اهلی
بررسی ابزار و وسایل موردنیاز برای پرورش حیوانات: در گروه خود جدول 5 ـ 6 را بررسی کنید و کاربرد هر یک از ابزارها را در جای خالی بنویسید.
برای آشنایی با فرایند پرورش و نگه داری حیوانات می توانید از منابع گوناگون استفاده کنید . برای نمونه در این پودمان نحوه پرورش و نگه داری سه حیوان اهلی بیان شده است. شما می توانید با تقسیم کار در گروه خود، دو نمونه را انتخاب و اجرا کنید.
پرورش جوجه گوشتی مرغ یا بلدرچین (انتخابی)
ابزار و وسایل موردنیاز را در شکل 4 ـ 6 می بینید.
شکل 4 ـ 6 ـ ابزار و وسایل موردنیاز برای پرورش مرغ یا بلدرچین
نکته :جعبه ای که برای نگه داری جوجه انتخاب می کنید باید قابل شست و شو باشد. به منظور رعایت بهداشت، جعبه را در محلی که دمای آن حدود 25 درجه سانتی گراد و دور از رفت و آمد است، قرار دهید تا به این ترتیب آسایش افراد خانواده و جوجه ها تأمین شود.
مرحله 1
آماه سازی فضای نگه داری جوجه :از داروخانه مقداری بتادین (ماده ضدعفونی کننده) تهیهکنید و در آبپاش بریزید.قبل و پس از پهن کردن پوشال نجاری در داخل جعبه،آن را ضدعفونی کنید(شکل 5 ـ 6).
شکل 5 ـ 6 ـ ماده ضدعفونی کننده بتادین
نکات ایمنی
در زمان ضد عفونی کردن و پهن کردن پوشال، از ماسک و دستکش استفاده کنید(شکل 6 ـ 6).
شکل 6 ـ 6 ـ مراحل آماده سازی فضای نگه داری جوجه
نکته:پوشال نجاری باید خشک، تمیز و تازه باشد. پوشال ریز و پودری مناسب نیست.
مرحله 2
تأمین دمای مناسب: برای تأمین دمای جعبه لازم است تا سن چهارده روزگی جوجه، از لامپ رشته ای 60 وات و پس از سن چهارده روزگی از لامپ کم مصرف 40 وات استفاده کنید.
نکات ایمنی
برای نصب لامپ به منظور تأمین دما و نور از بزرگ ترهای خانواده کمک بگیرید. اگر به تنهایی اقدام کنید،خطر برقگرفتگی وجود دارد.هنگام نصب لامپ،نکات ایمنی زیر را به دقترعایتکنید(شکل 7 ـ 6).
ـ هنگام نصب، لامپ روشن نباشد و جریان برق قطع باشد.
ـ کابل برق با حباب و سرپیچ آن در تماس نباشد.
ـ حباب لامپ نباید با جعبه یا وسیله دیگری در تماس باشد.
ـ اتصالات الکتریکی محکم باشد.
ـ لامپ روشن در مجاورت آب قرار نگیرد.
شکل 7 ـ 6 ـ رعایت نکات ایمنی هنگام نصب و استفاده از لامپ
ضرورت ریختن پوشال در زیر پای جوجه ها (بستر) را شرح دهید.
مرحله 3
تأمین آب: یک قاشق شکر را در دو لیتر آب حل کنید و در آب خوری بریزید. سپس آب خوری را در جعبه قرار دهید (شکل 6 ـ 8).
شکل 8 ـ 6 ـ تأمین آب جوجه
نکته :اگر ابعاد جعبه ها کوچک باشد می توانید برای دان خوری آن ها از زیر گلدانی ساده استفاده کنید.
مرحله 4
تهیه خوراک :دان خوری را در داخل جعبه و در محل مناسب قرار دهید.
بررسی کنید خوراک جوجه از چه اجزایی تشکیل شده و بهای روز آن ها چقدر است؟ نتایج را در جدول 6 ـ 6 بنویسید و در کلاس ارائه دهید.
جدول 6 ـ 6 ـ بررسی اجزای خوراک و بهای روز آن
جواب بر عهده دانش آموز
نکته:نزدیک به 80 درصد هزینه های پرورش حیوانات اهلی مربوط به هزینه خوراک آن هاست. بنابراین خوراک جوجه را باید از محلی معتبر بخرید تا از کیفیت و بهای آن مطمئن باشید.
ـ خوراک آماده شده را داخل دان خوری بریزید.
مرحله 5
خرید جوجه :پس از خرید خوراک و آماده کردن محل نگه داری جوجه، می توانید جوجه را انتخاب کنید و بخرید.
یادآوری:در هر متر مربع می توانید فقط تعداد 8 جوجه مرغ بومی را تا سن سه ماهگی نگه داری کنید.
در محل زندگی خود، مکان های فروش جوجه را شناسایی و نشانی و قیمت پیشنهادی آن ها، را در کلاس بررسی کنید.
نکته:جوجه خریداری شده باید سالم و فاقد هر گونه علائم بیماری باشد.
برخی علائم بیماری در جوجه ها را در شکل 9 ـ 6 می بینید.
شکل 9 ـ 6 ـ برخی از علائم بیماری در جوجه ها
با توجه به شرایط محیطی در مناطق مختلف کشور، نوع واکسن و زمان واکسیناسیون برای جوجه ها متفاوت است. با مراجعه به اداره دامپزشکی محل زندگی خود یا بررسی اینترنتی ، از برنامه واکسیناسیون جوجه ها مطلع شوید و با مراجعه به دامپزشک ، جوجه های خود را بر اساس برنامه واکسینه کنید.
مرحله 6
انتقال جوجه ها به داخل جعبه مخصوص نگه داری و مراقبت های اولیه از آن ها : چگونگی انتقال جوجه ها به جعبه مخصوص و نگه داری و مراقبت از آن ها در ساعات اولیه بسیار اهمیت دارد.
پاره ای از نکات به شرح زیر است :
ـ حفظ آرامش جوجه در مرحله انتقال به جعبه مهم است. در تمام مراحل کار، نباید با حرکات تند یا تحریک آمیز باعث ترساندن جوجه ها بشوید ، چرا که سلامتی آن ها به خطر می افتد.
ـ چراغ را یک ساعت پیش از انتقال جوجه ها روشن کنید تا محیط گرم شود.
ـ جوجه ها را با آرامش و با حوصله به داخل جعبه انتقال دهید.
ـ جوجه ها را در ساعات اولیه کنترل کنید (آیا آب و خوراک مصرف کرده اند).
ـ جوجه های ضعیف تر را به سمت آب خوری و دان خوری هدایت کنید.
ـ برای انتقال جوجه ها به داخل جعبه از دستکش استفاده کنید.
شکل زیر چگونگی انتقال جوجه مرغ و جوجه بلدرچین را به جعبه مخصوص نگه داری نشان می دهد.
شکل 10 ـ 6 ـ چگونگی انتقال جوجه مخصوص
چگونگی رفتار با حیوانات اهلی:حیوانات، آفریده های پروردگارند و در دین مقدس اسلام به رفتار محبت آمیز با آن ها تأکید شده است. غذا دادن به حیوانات گرسنه و پناه دادن به حیواناتی که آسیب دیده اند جزئی از رفتارهای خداپسندانه با حیوانات محسوب می شود. هنگام پرورش و نگه داری حیوانات اهلی، با آنان درست رفتار کنید. با چنین رفتاری تولید و بازدهی حیوانات افزایش می یابد و سلامت آنان تضمین می شود. بسیاری از حیوانات اهلی، رفتارهای محبت آمیز و با آرامش را درک می کنند و به آن واکنش مناسب نشان می دهند.
مرحله 7
نگه داری جوجه ها:پس از جوجه ریزی لازم است، تا مرحله رشد جوجه و آمادگی آن ها برای فروش، از آنان به درستی مراقبت و نگه داری شود. در این مرحله، علاوه بر تأمین خوراک، باید شرایط محیطی را متناسب با سن جوجه فراهم کرد.
بهداشت و مراقبت از بیماری:از مواردی که باید در مرحله رشد به آن دقت شود روند رشد و سلامتی جوجه هاست. برای کنترل رشد و سلامتی جوجه ها، لازم است هر ده روز یکبار جوجه ها بررسی شوند. بررسی اندازه بدن، رشد پرها و تاج ، با مشاهدات چشمی امکان پذیر است.
نکته:حفظ آرامش جوجه ها در حین وزن کشی ضروری است.
تغییرات ظاهری جوجه ها (یا نمونه هایی از جوجه ها)را هر ده روز یک بار در جدول 7 ـ 6 ثبت کنید و آنها را در کلاس ارائه دهید. شکل 11 ـ 6 تصویر جوجه بلدرچین را در مقاطع سنی مختلف نشان می دهد.
جدول 7 ـ 6 ـ تغییرات ظاهری جوجه ها
شکل 11 ـ 6 ـ جوجه بلدرچین در مقاطع سنی مختلف
کنترل بهداشت و سلامتی جوجه ها : سلامتی جوجه ها باید روزانه بررسی شود. گزارش سلامتی جوجه ها را به صورت هفتگی تهیه کنید و آن را در کلاس ارائه دهید.
نکته:با دیدن نشانه های بیماری، باید جوجه بیمار را به سرعت از سایر جوجه ها جدا سازید و از آن در جعبه های دور از جعبه اصلی نگه داری جوجه ها، حفاظت و مراقبت کنید. جوجه بیمار را باید دامپزشک ببیند و طبق تجویز او عمل شود. داروهای موردنیاز باید بلافاصله آماده و استفاده شود.
یکی از نخستین علائم بروز بیماری در جوجه ها، کاهش مصرف آب و خوراک آن هاست.
گزارش هفتگی وضعیت سلامت جوجه ها : گزارش هفتگی وضعیت سلامت جوجه ها را طبق جدول 8 ـ 6 تنظیم کنید و آن را در کلاس با نظارت دبیر خود مورد بررسی قرار دهید.
جدول 8 ـ 6 ـ گزارش وضعیت سلامتی جوجه ها
مرحله 8
نظافت جعبه مخصوص نگه داری جوجه ها : تعویض بستر باید تقریباً هر پانزده روز یک بار، با استفاده از ماسک و دستکش انجام شود.
نکته: بستر قبلی جوجه ها کود بسیار مناسبی برای درختان است. توجه داشته باشید که این کود مناسب گیاهان گلدانی و آپارتمانی نیست
مرحله 9
فروش جوجه های پرورش یافته: هنگامی که جوجه مرغ به سه ماهگی می رسد، یک مرغ کامل است و می توان آن را برای فروش عرضه کرد. بلدرچین در چهل و دو روزگی آماده فروش می شود.
اگر بلدرچین های ماده را نگه می دارید می توانید تخم بلدرچین ها را بسته بندی و به بازار عرضه کنید. شکل 12 ـ 6 جمع آوری و بسته بندی تخم بلدرچین را نشان می دهد.
شکل 12 ـ 6 ـ جمع آوری و بسته بندی تخم بلدرچین
تعریف آبزی پروری
آبزی پروری عبارت است از پرورش انواع مختلف آبزیان جانوری و گیاهی در محیط های آبی .
هدف های آبزی پروزی
پرورش آبزیان مانند پرورش سایر گونه های حیوانی و گیاهی دارای اهدافی به شرح زیر است:
ـ تولید و تأمین بخشی از نیاهزای پروتئینی؛
ـ بازسازی و افزایش ذخایر آبزیان ارزشمند دریایی و رودخانه ای؛
ـ معرفی و جا به جایی گونه های مناسب؛
ـ تولید ماهی برای صید ورزشی (صید ماهی با قلاب)؛
ـ تولید طعمه برای صیدهای تجارتی؛
ـ تولید ماهی و سایر آبزیان برای نگه داری در آکواریوم ها (آبزی گاه ها)؛
ـ گرفتن مواد آلی موجود در آب فاضلاب ها پس از تصفیه؛
ـ تولید مواد دارویی؛
ـ تولید مواد زینتی؛
ـ تولید غذای زنده کوچک برای آبزیان پرورشی با ارزش؛
ـ تولید غذای دام و طیور؛
ـ اهمیت فرآورده های دریایی در تغذیه انسان.
استفاده از آبزیان از دیرباز در مناطقی که به این منابع دسترسی داشته اند از اهمیت خاصی برخوردار بوده و از فرآورده های دریایی به عنوان یک منبع غذایی و پروتئینی مهم استفاده می شده است.
ماهی و سایر آبزیان به عنوان منبع خوب پروتئین، روی و آهن شمرده می شوند و بارزترین مزیت آن ها وجود اسیدهای چرب از خانواده «امگا 3» و «امگا 6» است، که در کاهش فشار خون، بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن و کاهش بیماری های قلبی و عروقی و سرطان مؤثرند.
پرورش و نگه داری ماهیان آکواریومی (انتخابی)
ماهیان آکواریومی از نظر شرایط زندگی به دو دسته اصلی ماهیان آب شور و ماهیان آب شیرین تقسیم می شوند(شکل 13 ـ 6).
شکل 13 ـ 6 ـ دو نمونه ماهی آکواریوم
در مورد انواع ماهیان آکواریومی بررسی کنید و نتایج خود را در کلاس ارائه دهید.
شکل 14 ـ 6 نمونه هایی از تجهیزات آکواریوم را نشان می دهد.
شکل 14 ـ 6 ـ اکواریوم و برخی از تجهیزات آن
روش راه اندازی یک آکواریوم آب شیرین:
مراحل نصب آکواریوم را در شکل 15 ـ 6 ملاحظه می کنید. این مراحل به شرح زیر است:
1ـ آکواریوم را در محل تراز شده و بدون شیب قرار دهید و تجهیزات مربوطه را نصب کنید.
2ـ یک قطعه یونولیت را هم اندازه کف آکواریوم ببرید و زیر آکواریوم بگذارید.
3ـ اگر سطح زیر آکواریوم نباشد پس از پر کردن آب، شیشه آکواریوم ترک می خورد.
4ـ تجهیزات آکواریوم را نصب کنید.
شکل 15 ـ 6 ـ مراحل نصب آکواریوم
شستن ماسه ها:ماسه آکواریوم را باید چند بار شست و شو دهید تا کاملاً تمیز شود. در شکل 16 ـ 6 مراحل شست و شوی ماسه نشان داده شده است.
شکل 16 ـ 6 ـ شست و شوی ماسه آکواریوم
ماسه شسته شده را در آکواریوم بریزید و پخش کنید (شکل 17 ـ 6).
شکل 17 ـ 6 ـ ریختن ماسه در آکواریوم
شکل 18 ـ 6 ـ چند نمونه گیاه آبزی
پیش از کاشت گیاهان آبزی، یک قطعه سنگ کوچک را به وسیله نخ به قسمت بالای ریشه گیاه ببندید. هنگام بستن سنگ مراقب باشید به ریشه گیاه آسیب نرسد. پس از آماده شدن، گیاه و سنگ را به آرامی داخل ماسه بکارید. (شکل 19 ـ 6 ).
شکل 19 ـ 6 ـ کاشت گیاه آبزی در آکواریوم
قبل از پر کردن آب در آکواریوم می توانید از لوازم تزئینی مانند کوزه شکسته، استفاده کنید.
به آرامی از یک سمت، آب را داخل آکواریوم بریزید(شکل 20 ـ 6) . پس از پر شدن آکواریوم، پمپ هوا و بخاری آکواریوم را روشن و تنظیم کنید. 24 ساعت پس از پر کردن آکواریوم می توانید ماهیان را به آب منتقل کنید. زیرا پس از این مدت گازهای محلول در آب به تدریج از آن خارج می شوند و در ماهی ایجاد مسمومیت نمی کنند.
شکل 20 ـ 6 ـ پر کردن آب آکواریوم
خرید ماهی:در خرید ماهی سالم باید به موارد زیر توجه کنید:
ـ باله و دم ماهی سالم باشد.
ـ رنگ ماهی شفاف باشد و رنگ پریده نباشد.
ـ روی بدن ماهی ، زخم و خال های سفید وجود نداشته باشد.
ـ ماهی گوشه گیر نباشد.
کیسه حاوی ماهی ها را دقایقی در آب غوطه ور کنید تا به هم دمایی با آب آکواریوم برسد. سپس ضمن باز کردن کیسه، به آرامی ماهی ها را به داخل آب رها کنید(شکل 21 ـ 6 ).
شکل 21 ـ 6 ـ انتقال دادن ماهی ها به آکواریوم
آداب و شرایط کار
ظلم نکردن به کارگر
در قرآن کریم برای رعایت حقوق کارگر و ظلم ننمودن به او بسیار تأکید شده است، از جمله در سوره هود، آیه 85 می فرماید :
وَ لا تَبخَسُوا النّاسَ اَشیاءَهُم وَ لا تَعثَوا فِی الاَرضِ مُفسدین.
و حق مردم را کم نگذارید و در زمین فساد نکنید.
دانلود پودمان پرورش و نگه داری از حیوانات اهلی کتاب کاروفناوری هشتم با فرمت pdf