آشنایی با سوخت های خودرو گاز - بنزین گازوئیل پودمان خودرو کاروفناوری نهم

مطالب کمک درسی و آموزشی جهت تدریس پودمان خودرو کاروفناوری نهم

آشنایی با سوخت های خودرو

سوخت های مایع

سوخت های مایع ازمهم ترین مواد تولید کنندۀ انرژی بوده و کاربردهای بسیار گسترده و متنوعی دارند. مهم ترین سوخت مایع نفت خام است که طیف گسترده ای از دیگر سوخت ها از پالایش آن به دست می آید.

مزایای سوخت مایع نسبت به سایر سوخت ها:

- با مخارج نسبتا کم و به سادگی می توان آنها را برای مصرف آماده کرد.

- خود به خود مشتعل نمی شوند.

- ارزش گرمایی آنها زیاد است.

- دمای تبخیر مناسبی دارند.

سوخت های مایع را می توان به دو گروه عمده بنزین و گازوئیل تقسیم کرد.

بنزین

بنزین از پالایش نفت خام و تقطیر آن و یا قطران ذغال سنگ به همراه مواد افزودنی برای بهبود خواص آن به دست می آید که به طور طبیعی حدود 15 درصد از نفت خام را تشکیل می دهد. بنزین بیشترین استفاده را در میان سوخت های مصرفی در خودرو به خود اختصاص داده که استفادۀ وسیع از آن موجب کاهش قیمت و توسعۀ تجهیزات و امکانات مربوط به آن مانند پالایشگاه ها، موتور خودروها گردیده است.

ارزش حرارتی نسبتاً بالای بنزین آن را به عنوان سوختی بسیار مناسب در موتورهای خودرو معرفی کرده است. عدد اکتان بنزین که همان مقاومت در مقابل احتراق خود به خود است در بنزین معمولی به طور متوسط در حدود 87 و در بنزین سوپر 95 است.

امروزه به منظور کاهش آلاینده های خروجی از اگزوز خودروهای بنزین سوز و انتشار تبخیری آن، از بنزین با فرمول بندی جدید استفاده می کنند. فرمول بندی جدید عموماً شامل افزودن مواد اکسیژن دار، کاهش آروماتیک ها، بنزن، اولفین ها و نیز کاهش دمای تبخیر است.

از بنزین در تمام موتورهای بنزینی درون سوز استفاده می شود که جهت ذخیره سازی بنزین در خودرو از مخازن فلزی و یا پلاستیکی استفاده می کنند که نوع مواد استفاده شده در ساخت آنها، باید با بنزین سازگاری داشته باشد.

ریختن بنزین روی زمین و یا تبخیر شدن آن درهوا، باعث ایجاد آلودگی در هوا، خاک و آب می گردد. چگالی بنزین 0/719 گرم بر سانتی متر مکعب است که همیشه روی آب شناور می ماند، به همین علت آب ابزار خوبی برای خاموش کردن آتش بنزین نیست.

گازوئیل

گازوئیل نیز از پالایش نفت خام به دست می آید و به لحاظ مصرف در خودرو بعد از بنزین دومین جایگاه را به خود اختصاص داده است. این سوخت در مقایسه با بنزین ارزان تر و ایمن تر است و دارای چگالی انرژی بالاتری است. در سوخت گازوئیل عدد ستان که یک معیار اندازه گیری جهت نشان دادن زمان تأخیر احتراق سوخت است نسبت به سوخت های دیگر مورد استفاده در موتورهای درون سوز، کمتر است.

مصرف انرژی در فرایند تولید گازوئیل از همه سوخت ها کمتر است. انتشار  CO و HC  آن نیز نسبتاً کم است،در حالی که انتشار PM و NOX مربوط به آن زیاد است. برای کنترل انتشار آلاینده ها در گازوئیل، محتوی گوگرد در سوخت را کاهش می دهند که در نتیجه در حالی که انتشار PM و SO2 به طرز چشمگیری کاهش پیدا می کند. از گازوئیل در تمام خودروهای سنگین و نیمه سنگین و سواری استفاده می شود که برای ذخیره سازی گازوئیل در خودرو از مخازن فلزی استفاده می شود.

سوخت های زیستی

آلایندگی سوخت های فسیلی و محدود بودن آنها باعث شده که استفاده از انرژی های تجدیدپذیر سوخت های زیستی (biofuel)مورد توجه قرار گیرد. سوخت  زیستی یک سوخت گازی، مایع یا جامد است که محتوای انرژی آن از منابع زیستی توده یا بیومس Biomassبه دست می آید و ماهیت آن به گیاهان بر می گردد.

بیودیزل، اتانول مایع، متانول و سوخت های دیزل گازی مانند هیدروژن و متان نمونه هایی از سوخت های زیستی هستند. سوخت دیزلی زیستی(بیودیزل)و اتانول زیستی، از مهم ترین سوخت های زیستی هستند که می توان از آنها در صنعت حمل و نقل استفاده کرد. از منابع اولیه سوخت های زیستی می توان به ضایعات چوبی، تفاله های محصولات کشاورزی، نیشکر، غلات، روغن گیاهان و سبزیجات اشاره کرد.

بیودیزل یکی از انواع سوخت های گیاهی است که می توان آن را از روغن های گیاهی و چربی حیوانات تولید و از آن به جای گازوئیل در موتورهای گازوئیلی استفاده کرد. بیودیزل از ترکیب شیمیایی روغن های گیاهی یا حیوانی با هیدروکسید سدیم و متانول یا اتانول حاصل می شود. اتانول زیستی نوعی سوخت الکلی جایگزین برای بنزین است که از محصولات نشاست  ای و قندی مانند گندم، ذرت، نیشکر و چغندر قند تولید می شود.