اندازه گیری محیط های بدن کودک پودمان پایش رشد و تکامل کودک کاروفناوری نهم

مطالب کمکی جهت تدریس پودمان پایش رشد و تکامل کودک کاروفناوری نهم

شاخص های پاىش رشد

محیط های بدن :

شاخص های دیگری که در پایش سلامتی کودک مورد ارزیابی قرار می گیرند، عبارت اند از:

اندازه دور سر، دور سینه و دور بازو

اندازهٔ دور سر در موقع تولد بین 34 تا 37 سانتی متر است که در سه ماههٔ اوّل زندگی، هر ماه 2 سانتی متر به آن اضافه می شود و پس از آن تا دو سالگی به تدریج 10 سانتی متر دیگر به دور سر افزوده خواهد شد. پس از دو سالگی، اندازهٔ دور سر تا پایان عمر تغییر چندانی نخواهد کرد و اصطلاحاً می گویند کودک 2 ساله می تواند کلاه پدرش را بر سر بگذارد. اندازه دور سر نمایانگر رشد مغز است و اندازه گیری آن در 2 ساله اوّل عمر فوق العاده اهمیت دارد و با این کار می توان از هرگونه اختلال در رشد مغز مطلع شد و اقدامات اصلاحی انجام داد.

اندازه گیری دور سینهو مقایسه آن با دور سر نیز می تواند اطلاعات مهمی در مورد وضعیت تغذیه فرد در اختیار ما بگذارد. اندازهٔ سر و سینه تا سن 6 ماهگی مساوی است. بعد از 6 ماهگی جمجمه به آهستگی و سینه با سرعت بیشتری رشد می کند. بنابراین در صورتی که در سن 5 یا 6 ماهگی نسبت دور سینه به سر کمتر از یک باشد احتمالاً اشکالی در رشد وجود دارد که یکی از دلایل آن می تواند سوِء تغذیه طفل باشد.

اندازهٔ دور بازونیز یکی دیگر از نشانگرهای رشد است، که از آن در بررسی های جمعی هنگامی که وزن کردن میسّر نباشد استفاده می شود. از این شاخص برای ارزیابی لاغری و در واقع سوءِ تغذیه پیشرفته استفاده می شود و برای پایش رشد شاخص حساس و مناسبی نیست.

شکل های زیز نمودار دور سر برحسب سن برای دختران و برای پسران را نشان می دهد.

نمودار دور سر برحسب سن برای دختران

نمودار دور سر برحسب سن برای پسران

منحنی رشد

منحنی رشد برای پیگیری وضعیت رشد کودکان در طول زمان طرّاحی شده است به نوعی که تغییرات وزن در زمان های مختلف قابل تفسیر باشداین منحنی با استفاده از وزن کردن گروهی از کودکان سالم سنین مثلا 0 تا 6 سال تهیه شده است و دارای دو حد بالا و پایین است که برای دختران و پسران حد بالا و پایین آن اندکی متفاوت است.

نمودار وزن براى سن دختران

نمودار وزن براى سن پسران

زمان اندازه گیری وزن :اولین توزین باید در وقت تولّد یا در اولین فرصت بعد از تولّد صورت گیرد. وزن هنگام تولّد در تشخیص و پیش بینی وضع آینده اهمیت بسیار دارد و از نظر پایش رشد و تفسیر روند رشد در آینده بسیار مفید است. علاوه بر این برنامه، هربار که کودکی به واحد بهداشتی درمانی مراجعه می کند باید توزین شود و وزن در منحنی رشد ثبت گردد، به خصوص اگر کودک بیمار باشد.

نحوۀ ثبت و تفسیر منحنی رشد :در هر بار اندازه گیری، اندازه وزن کودک برحسب سن به وسیله نقاطی روی منحنی علامت گذاری می شود و از وصل کردن این نقاط به یک دیگر یک منحنی به دست خواهد آمد. این منحنی چهار حالت می تواند داشته باشد.

الف:اگر منحنی رشد کودک رو به بالا و در همان سمت حرکت منحنی استاندارد پیش رود، بسیار خوب تلقی می شود و نشان دهندهٔ این نکته که رشد کودک به قدر کفایت است و همچنان به توصیه های کارکنان بهداشتی توجه نمود.

ب:اگر منحنی رشد رو به بالا بوده ولی مسیر طبیعی خود را طی نکند نشانهٔ کندی رشد کودک بوده و به توجه و مراقبت بیشتری نیاز دارد.

ج:اگر منحنی رشد، افقی باشد به این معنی است که وزن کودک زیاد نمی شود. رشد کودک متوقف شده است و چون وزن تمام کودکان سالم همپای سن آنان زیاد می شود توقّف رشد علامت هشداردهنده ای است که با کمک کارکنان بهداشتی باید علت یابی شود.

د:اگر منحنی رشد رو به پایین باشد نشان دهندهٔ کاسته شدن وزن کودک است. این حالت بسیار خطرناک می باشد. کودک به کمک فوری احتیاج دارد و باید هر چه سریع تر از پزشک راهنمایی گرفته شود

لازم به ذکر است که رشد هر کودک باید با اندازه گیری قبلی خود وی سنجیده شود و ملاک در این مورد، صعودی بودن منحنی رشد کودک و قرارگرفتن آن در جاده سلامتی است. این، به آن معنی است که منحنی رشد دو کودک سالم الزاماً منطبق بر هم نیست و درصورتی که جهت رشد منحنی هر یک همگام با رشد منحنی استاندارد رو به بالا باشد، رشد هر دو کودک طبیعی تلقی می شود.