مطالب کمک درسی پودمان ۱۰ پوشاک
انواع دوخت
كوك ساده
كوكيكي از ساده ترين دوخت ها در خياطي است
. كاربرد اين دوخت در خياطي اتصال موقت درزها به يكديگر است.معمولا"طول و فاصله ي هر كوك از يكديگر حدود نيم تا يك سانتي متر است.طول شلال هاي كوك و هم چنين فواصل آن ها را تا لبه ي پارچه به طور مساوي كوكمي زنند تا هنگامِ دوخت چرخكاري، درزها صاف و يك نواخت باشد
.براي دوختدرزي صاف و بدون چروك، پارچه را روي ميز قرار دهيد و با سوزن بلند كوك بزنيد
. ضمناً هيچ گاه انتهاي نخ را گره نزنيد، زيرا امكان دارد هنگام چرخ گره در زيرسوزن قرار بگيرد و چرخ شود. در اين مدت جداسازي آن از پارچه مشكل خواهد شد. از اين دوخت براي اتّصال درز تكه هايي كه يكي به ديگري خورد يا چين مي خورد نيز استفاده مي كنند، مانند اتّصال آستين به حلقه ي آستين.كوك شُل يا كوك راهنما
:
از اين كوك، براي ردگذاريبه صورت قرينه روي لباس استفاده مي شود
. در واقع با اين دوخت شكل الگو روي پارچه كپي مي شود. روش دوخت اين گونه است كه دو لايه ي پارچه را روي هم قرار دهيد. الگوي دل خواه را نيز روي پارچه با سوزن وصل كنيد. دور اين الگو را با گچ خياطي (مل) علامت بگذاريد. پارچه را با فاصله ي 1 تا 2 سانتي متر از علامت قيچي و سپس الگو را از روي پارچه جدا كنيد.محلعلامت گذاري شده را كوك شل بزنيد و سوزن را از پارچه خارج كنيد. دو شلال كوچك بدوزيد. سپس سوزن را از سمت راست شلال دوم (پشت شلال دوم) داخل پارچه فرو ببريد و دوباره يك شلال بزنيد و سوزن را از سمت چپ شلال خارج كنيد. هنگامِ كشيدن نخ، حلقه اي از نخ را به حالت شل روي پارچه باقي بگذاريد. اين عمل را تا انتهاي كار تكرار كنيد. بعد از اتمام كار دو لايه ي پارچه را به طرفين بكشيد، به طوري كه تمام كوك ها به حالت آزاد و يك نواخت در ميان دولايه ي پارچه قرار گيرند. سپس با يك قيچي كوچك و تيز كوك ها را از وسط قيچي كنيد
پس دوزي
كاربرد پس دوزي در خياطي براي پارچه هاي ظريف و لطيف است
. درپس دوزي، دوخت نبايد از رو يا از پشت لباس ديده شود. روش كار اين گونه است كه لبه ي پارچه راحدود يك سانتي متر تا بزنيد و اتو كنيد. سپس لبه ي پارچه را به اندازه مورد نياز تا كنيد و كو ك بزنيد.حال براي پس دوزيبا نخِ هم رنگِ پارچه، يك تار از سطح پارچه را به سوزن بگيريد
. سپس سوزن را از ميان تاي يك سانتي متري ردكنيد و به فاصله ي نيم تا يك سانتي متر از تاي پارچه سوزن را از پارچه خارج كنيد و دوباره از همان محل، كه سوزن از پارچه خارج شده است، از سطح پارچه يك تار برداريد و اين عمل را تكرار كنيد.دقت كنيد در شروع كار، نخ را روي تاي پارچه با دو شلالريز محكم كنيد
. نخ را گره نزنيد، با اين روش دوخت يك پس دوزي مخفي خواهيد داشت كه نخ ازروي پارچه و پشت پارچه ديده نمي شود. چنان چه پس دوزي در كنار خط چرخ شده اي انجام گيرد هربار سوزن را از زيربخيه ي چرخ و سپس از داخل تاي پارچه رد كنيد. در اين پس دوزي نيز نخ كاملاً مشخص نمي شود.توجه
!چنان چه مي خواهيد لبه ي دامن يا جايي كه داراي طول زياد است پس دوزي كنيد حتماً در فاصله ي هرچند بخيه يك بار آن را محكم كنيد تا اگر زماني نخ پس دوزي به جايي گيركرد كار كاملاً كشيده و شكافته نشود.زيگزاگ
كاربرداين دوخت درپارچه هاي ضخيماست
. چنانچه لبه ي پارچه ضخيم را تا كنيد ضخامت پارچه، لبه ي كار را بد فرم نشان مي دهد. بنابراين، بهتر است لبه ي پارچه را با قيچي زيگزاگ برش بزنيد يا با چرخ اورلاك (سردوز) تميزدوزي كنيد. سپس پارچه به اندازه ي موردنظر تا كنيد و كوك بزنيد و اتو كنيد.زيگزاگاز طرف چپ به راست دوخته مي شود
. ابتدا نخ را در سمت چپ با دوشلال ريز محكم كنيد، بعد چند تار از سطح پارچه را برداريد و نخ را از پارچه خارج كنيد، سپس از لبه ي تاشده ي پارچه نيز چند تار برداريد و سوزن را از پارچه خارج كنيد. اين عمل را تكرار كنيد. توجه كنيد و هنگامي كه نخ را از پارچه برمي داريد، نخ بايد روي دست يا روي سوزن قرار گيرد تا دوخت به صورت زيگزاگ (هفت و هشت) ديده شود. هنگام دوخت، نخ را هرگز محكم نكشيد زيرا نخ در روي پارچه كشيده مي شود و كار را جمع مي كند.بخيه
نوعي ديگر از دوخت هايي است كه همانند بخيهي چرخ محكم و بادوام است و در مواقعي كه به دوخت دست دوزي محكم نياز باشد از اين دوخت استفاده مي كنند
. سوزن را از ميان پارچه خارج كنيد و از سمت راست آن سوزن را به پارچه فرو بريد و از سمت چپ آن خارج كنيد، به طوري كه هربار سوزن از محل دوخت قبلي به پارچه فرو برده شود. شكل ظاهري اين دوخت شبيه به دوخت بخيه ي چرخ خياطياست.