مطالب کمک درسیپودمان ۹ پرورش و نگه داری گیاهان
آماده سازي شيميايي خاك
بخشي از عمليات آماده سازي زمين كه توامان با خاك ورزي ثانويه و يا همزمان با كاشت و به منظور تقويت و اصلاح حاصلخيزي خاك صورت مي گيرد، آماده سازي شيميائيخاك ناميده مي شود
حاصلخيزي خاك، از جمله مواردي است كه بايد به طور مستمر و دايم به آن توجه شود. سالانه با كشت گياهان و برداشت محصول، مقدار بسيار زيادي مواد مغذي از خاك خارج مي گردد. در اين زمين ها اگر مواد غذايي از دست رفته به خاك برگردانده نشود به تدريج از حاصلخيزي خاك كاسته مي شود در نتيجه عملكرد و ميزان محصول سالانه كاهش مي يابد.
بنابراين هرسال، به موازات تهيه مكانيكي و فيزيكي از لحاظ شيميايينيز خاك بايد آماده شود اين كار با دادن كود صورت مي گيرد. در واقع اثركود، افزايش مواد غذايي در خاك مزروعي است تا كمبود عناصر موجود در آن كه مورد احتياج گياه است جبران شود.
تعريف كود
موادي كه براي بالابردن حاصلخيزي و جبران مواد از دست رفته خاك به آن داده مي شوند کود می گویند
انواع كود
به طور كلي كودها به دو دسته تقسيم مي شوند: الف- كودهاي آلي، ب- كودهاي شيميايي
الف- كودهاي آلي:
هر ماده آلي كه به وسيله ميكروب ها قابل تجزيه باشد مي تواند به عنوان كودآلي به كار رود. به اين ترتيب به موادي كه از بقاياي پوسيده ي جانوران و گياهان و فضولات حيوانات و انسان و زوايد زندگي آن ها به وجود آمده باشد، كود آلي گفته مي شود.ارزش اصلي كودهاي آليبه علت تغييرات فيزيكي است كه در خاك ايجاد مي نمايند و از اين طريق باعث بهبود خصوصيات فيزيكي آن نفوذپذيري- ساختمان مناسب- قدرت نگهداري آب- تهويه و ........ مي گردند.
اين كودها، در مقايسه با كودهاي شيميايي از نظر عناصر غذايي مورد نياز گياه، درصد كمتري دارند. كودهاي آلي شامل: كودهاي دام و طيور، كود سبز و كمپوست هستند.
كودهاي دامي:
كودهاي دامي شامل فضولات (مايع يا جامد) دام ها و بقاياي تمام و يا قسمتي از بدن حيوانات - شاخ، خون، استخوان، لاشه مي باشد. استفاده از كود انواع حيوانات اهلي مثل گاو و گوسفند و پرندگان (مرغ و كبوتر)، از زمان هاي قديم معمول بوده است و امروزه نيز در زراعت هاي مختلف و جاليزكاري و سبزي كاري و گل كاري استفاده مي شود. كود دامي بايد كاملاًپوسيده و عمل آوري شده باشد تا مفيدواقع شود.توجه :استفاده مستقيم از كود تازه دامي هرگز توصيه نمي شود.
براي عمل آوري، كود تازه را در يك محل مناسبي دپو كرده و در مجاورت آن چاهكي جهت جمع آوري شيرابه حفر مي كنند. پس از مرطوب كردن توده روي آنرا با نايلونيا لايه چند سانتی متری خاک پوشش می دهند
يك ماه بعد پوشش را كنار زده، توده را كاملاً بهمزده و مجدداً مرطوب و مي پوشانند . وقتي اين عمل حداقل 3 مرتبه صورت گرفت ، كود عمل آمده و قابل استفاده مي باشد.
مقدار كود در خاكهاي سنگين و مناطق سرد بيشتر از خاكهاي سبك و مناطق گرم است.
كود سبز:
با توجه به اينكه هزينه خريد، حمل و نقل و پاشيدن كود حيوانيخصوصاً در زراعت هاي بزرگ بسيار زياد است، يكي از راه هاي افزايش ماده ي آلي خاك، استفاده از بقاياي گياهي و كود سبز مي باشد. به اين منظور، اغلب گياهان علوفه اي به خصوص از خانواده بقولات را كاشته و قبل از توليد گل و پس از اينكه رشدشان به حد كافي رسيده برگردانده، در زير خاك مدفون مي نمايند. اين عمل، باعث پوسيده شدن گياه در خاك و توليد هوموس (گياخاك) مي شود و خواص فيزيكي خاك را بهبود مي بخشد.اولويت انتخاب گياهان از خانواده بقولات (ماش- شبدر- باقلا- يونجه) به عنوان كود سبز علاوه بر سريع الرشد، كم توقعي و پرشاخ و برگ بودن به دليل توانايي آن ها در تثبيت ازت مي باشد كه باعث مي شود ضمن بهبود خواص فيزيكي خاك ازت خاك نيز افزايش يابد.
درمناطق سرد،عمل برگرداندن كود سبز در پاييز انجام مي گيرد تا فرصت كافي براي تجزيه آن ها وجود داشته باشد، در مناطق گرمسير بهتر است آن ها را در بهار زير خاك نمود. توجه كردن به آبدار بودن گياه و تشكيل نشدن دانه در زمان برگرداندن گياه به خاك بسيار مهم است.
كمپوست:
بقاياي گياهان و جانوران، زباله هاي شهري و خانگي و يا لجن فاضلاب ها كه تحت شرايط پوسيدگي قرار گرفته، به طوري كه فرم اوليه خود را از دست داده و پودر شده باشند كمپوست ناميده مي شوند. كمپوستمي تواند از بقاياي محصول مزرعه، بقاياي چوب بريها زباله هاي شهري، بقاياي كشتارگاه ها و كارخانجات كنسروماهي تهيه شود.