منبع تغذيه
Power
منبع تغذيهبرق شهر با جريان متناوب 220 ولت را به جريان برق مستقيم با ولتاژهاي 3/ 3+، 5+، 12 +، 5-، 12 - تبديل مي كند. منبع تغذيه، نوسان برق را نيز كنترل كرده و از آسيب رسيدن به اجزاي رايانه جلوگيري مي كند.
منبع تغذيهدر اندازه، توان و شكل هاي متفاوتي عرضه مي شود. به همين دليل، منبع تغذيه بايد متناسب با كيس و برد اصلي رايانه باشد و با آنها سازگاري داشته باشد. در واقع بايد دقت كرد كه اين سه قطعه از يك ساختار پيروي كنند.
شكل هاي مهم منبع تغذيه عبارت اند از:
Desktop AT - روميزي
Tower AT - ايستاده يا برجي
Baby AT
ATX
منابع تغذيۀ AT
زمان يكه شركت آي بي ام رايانۀ ATرا ساخت، از يك منبع تغذيۀ بزرگ براي آن استفاده کردكه داراي شكل هاي مختلفي بود. از اين نوع منبع تغذيه استقبال زيادي شد وهنوز نيزدر سيستم هاي امروزي از آن استفاده مي شود.
نوع برجي يا ايستادۀ سيستم هاي ATمشابه سيستم هاي روميزي ATاست. در آن زمان مشخصات منبع تغذیه وبرداصلي در سيستم های رومیزی با سیستم برجي تفاوت نداشت. درواقع منابع تغذیۀ AT از نظر ساختاري مشابه هم هستند و قابليت هاي يكسان دارند و تنها از نظر شکل اندازه و توان خروجي با هم متفاوت اند. نوع ديگري از AT به نام Baby ATوجود داردكه كوچكتر از نوع ايستاده است و منبع تغذيۀ آن نيز كوچك است. منبع تغذيۀ Baby ATدراين نوع كيس ها، داراي استانداردهاي مشخصي است که قابل تعويض نيز است
منابع تغذيۀ ATX
منابع تغذيۀ AT، با طراحي و عرضۀ ساختار ATXو عملكرد مناسب منبع تغذيۀ آن و داشتن قابلیت های زیادبراي مصرف بهينۀ انرژي، ديگر كاربرد چنداني ندارند.
چند ويژگي مهم منابع تغذيۀ ATX عبارت اند از:
• سيگنال هاي كنترلي
- ولتاژ مطلوب Power good -pw-ok
اگر سطح ولتاژ پايين تر از سطح ولتاژ مورد نياز اجزاي سيستم يا بيشتر از آن باشد، منبع تغذيه با قطع كردن اين سيگنال از كاركردن سيستم جلوگيري مي كند تا آسيبي به قطعات رايانه نرسد.
پس تا زماني كه سطح ولتاژ مناسب باشد، سيگنال ولتاژ مطلوب فعال است و سيستم كارمي كند.
- روشن بودن منبع تغذيه Power on-pw-on
سيگنالي است كه توسط سيستم عامل براي خاموش كردن سيستم به كار مي رود. نرم افزارهاي مديريت منبع تغذيه و واسط پيشرفتۀ پيكربندي و منبع تغذيه از اين سيگنال استفاده می کنند.
- آماد ه باش Standby-SB
اين سيگنال در حالت آماده باش سيستم، فعال است. سيستم عامل براي استفاده از حالت آماده باش سيستم از اين سيگنال استفاده مي كند.
• كليدهاي كنترل برق شهر :
كليد تنظيم ولتاژ براي سازگاري با برق شهري 110ولت و 220ولت و كليد قطع و وصل کامل جریان برق درپشت منبع تغذيه، در اختيار كاربر قرار دارند.
توان منبع تغذيه
منبع تغذيه،تأمين كنندۀ جريان الكتريسيتۀ مورد نياز براي هر يك از اجزاي رايانه است و فعاليت همه اجزای رایانه به عملکردمنبع تغذيه بستگي دارد. منبع تغذيه جريان متناوب برق شهر رادريافت و به جريان مستقيم تبديل مي كند و جريان برق لازم را براي عملكرد مناسب هر كدام ازقطعات رايانه توليد مي كند. بيشتر قطعات از جمله برد اصلي رايانه براي تأمين جريان الكتريكي مورد نياز به طور مستقيم و تعدادي ديگر مانند حافظۀ فلش با استفاده از درگاه هاي ورودي/خروجي و به طور غيرمستقيم به منبع تغذيه وصل مي شوند. براي اين اتصال ها و با توسعه وپيشرفت فناوري قطعات مختلف، كابل هاي متفاوتي نيز توليد و عرضه شده است
منبع تغذيهسطح ولتاژهاي متفاوت 3/ 3، 5 و 12 ولت را توليد مي كند كه سطح ولتاژ 3/ 3و 5 ولت، جهت استفادۀ مدارهای منطقي و سطح ولتاژ 12 ولت براي راه اندازي موتورهاي دیسک گردانها و يا پروانه های حنک کننده استفاده میشود.
با بالا رفتن مصرف برق پردازنده هاي چندهسته اي و كارت هاي گرافيگ، نياز سيستم هاي امروزي به خروجي 12ولتي بيشتر شده است به همین دلیل درهنگام تهيۀ منبع تغذيه بايد توجه داشت كه خروجي 12ولت آن بيشترين
توان را داشته باشد. استفادۀ زياد از خروجي هاي 5 و 3/ 3 ولتي در سيستم هاي مدرن كه داراي پردازنده های چندهسه اي و چند كارت گرافيك هستند باعث كاهش توانايي منبع تغذيه درتأمين برق مورد نياز اجزاي اصلي مي شود كه عموماً از خروجي هاي 12 ولتي تأمين مي شوند.
البته در سيستمهاي معمولي و با استفاده از منابع تغذيه با خروجي 500 يا 600 وات، كاربر نبايدنگران تأمين برق مناسب براي قطعات سيستم باشد. منبع تغذيه براي ايجاد اين ولتاژها دو كارانجام مي دهد: ابتدا با استفاده از يكسوكننده، جريان متناوب برق شهر را به جريان مستقيم تبديل میكند. سپس با استفاده از مبدل، ولتاژ ورودي را براي توليد ولتاژهاي متفاوت مورد استفاده دراجزاي مختلف تغيير مي دهد.
توانمنبع تغذيه پارامتر مهمي در انتخاب منبع تغذيه است. تعداد بردها، اجزاي رايانه و دستگاه های جانبی بایدمتناسب با توان منبع تغذيه باشند. بنابراين پيش از انتخاب منبع تغذيه، بايد توان لازم براي پشتيباني از تمام اجزاي يك رايانه محاسبه شود.
يكي از مزاياي رايانه هاي روميزي امكان توسعه و يا تعويض قطعات مختلف آن در آينده است. به همين دليل توان خروجي محاسبه شده براي منبع تغذيه بايد به گونه اي باشد كه پاسخگوي توسعۀ رايانه در آينده هم باشد.
توان واقعي،متوسط تواني است كه منبع تغذيه به راحتي مي تواند تأمين كند. توان اسمي،بيشترين تواني است كه منبع تغذيه در يك لحظۀ خاص به آن مي رسد كه نمي تواند فاكتورمناسبي براي انتخاب توان منبع تغذيه باشد.
هر يک از قطعات سخت افزاري مقدار توانمصرفي خاص خود را دارند که مي توان با جمع کردن مقدار توان آنها، توان مصرفي کلي سيستم را محاسبه نمود. براساس توصيۀ توليدکنندگان،بايد منبع تغذيه اي را انتخاب كرد، که حداقل ده درصد از مجموع توان حداکثر اجزاي سيستم،توان بيشتري داشته باشد. به اين دليل که بهره وري و کارايي يک منبع تغذيه در صورت استفاده ازحداكثر توان آن در مدت زمان طولاني كاهش مي يابد و سيستم را دچار مشكل مي كند.
منبع تغذيهبه دليل ارتباط زياد با برق متناوب شهر كه داراي نوسانات شديد جريان و سطح ولتاژ است، به طور معمول بيشترين ميزان خرابي را در ميان قطعات رايانه دارد. براي جلوگيري ازخرابي منبع تغذيه كه منجر به از كار افتادن رايانه مي شود، بهترين راه، استفاده از دستگاه محافظ منبع تغذيه است. اين دستگاه نوسانات جريان الكتريكي شهري را در حد استاندارد نگه مي دارد