مطالب کمک آموزشی برای تدریس پودمان۹ کتاب کاروفناوری هفتم
زمان و نحوه برداشت محصولات باغي
زمان و نحوه برداشت سبزي ها
سبزي هايبرگي را در حالتي كه داراي برگ و ساقه لطيف و شاداب هستند، برداشت مي كنند. چنانچه اين سبزي ها دير برداشت شوند داراي ساقه خشن و سفت شده كه از بازارپسندي آن ها كاسته مي شود.برداشت اين گونه سبزي ها با وسايلي نظير داس و قيچي مخصوص و يا كارد تيز انجام مي شود.
سبزي هايريشه اي و غده اي مانند هويج، شلغم و چغندر، پياز، موسير و ... را با وسايلي نظير بيلچه و بيل از خاك خارج نموده، جمع آوري مي نمايند. نكته قابل توجه در برداشت اين گياهان، برداشت آنها قبل از گلدهي مي باشد. زيرا با گلدهي و تشكيل ميوه ذخاير ريشه مصرف شده، محصول نامرغوب مي گردد. مانند پوك شدن تربچه
اگرمحل توليد تا بازار مصرف ميوه آبدار و پوست نازك فاصله زيادي باشد و همچنين درمورد سبزي هايي كه براي نگهداري در انبار در نظر گرفته شده اند محصول را بايد مدتي قبل از رسيدن كامل برداشت نمود. مانند گوجه فرنگي و موزكه در حالت نيم رس برداشت مي شود.
زمانبرداشت بعضي از سبزي هاي ميوه اي مانند خيار و لوبيا تابع سليقه و هدف مصرف كننده است مثلاً خيار در حالي كه هنوز كوچك و قلمي و سبز و بدون بذر است براي تولید خیارشور برداشت مي شود.
تشخيصدرجه رسيدگي بعضي سبزي ها به تجربه نياز دارد. هندوانه را موقعي كه پيچك كنار دم ميوه قهوه اي و خشك شد مي توان برداشت كرد. در خربزه رسيده نوك ميوه نرم مي شود و در پوست ناحيه دم ميوه شيارهايي به وجود مي آيد، به علاوه شبكه پوست ميوه كاملاً برجسته مي شود.
در طالبي رسيده دم ميوه به راحتي جدا مي شود و ميوه كمي نرم مي گردد و بوي مطبوعي دارد.
به طور كلّي، برداشت انواع سبزي ها به صورت دستي و در چندين مرحله (چين) انجام مي شود و به منظور سهولت كار چند روز قبل از برداشت عمليات آبياري متوقف مي گردد.
برداشت گل
برخي از گل هاي زينتي را همراه با دمگل و يا شاخه از ساقه اصلى يا قاعده گل جدا مي كنند، اين گلهارا گل هاي شاخه بريده گويند مانند گلايول، ميخك، رز، شب بو، ژربرا، آنتريوم و ...
اين گونه گلهارا معمولاً در حالت غنچه برداشت مي كنند. گلها و گياهان آپارتماني به صورت گلدان كامل و گلهاي فصلي(باغچه اي) به صورت نشاء برداشت و به فروش مي رسد.
بعضي از گلهانظير گل زعفران را پس از بازشدن كامل گل از ساقه جدا مي نمايند و قسمت كلاله آن را به طوري كه آسيب نبيند از گل جدا و جمع آوري مي كند.
بعضي اوقات، برداشت گل براي مصارف مختلفي از قبيل دارو، رنگ يا عطر صورت مي گيرد.
به هر صورت، برداشتگل به هر منظور كه باشد به صورت دستي و در چند مرحله يا در طول چند سال از يك بوته، امكان پذير خواهد بود.
برداشت چاي
برگ هاي چاي بتدريج از اواسط بهار تا اوايل پاييز برداشت مي شود. در چين بهاره كه چاي لطيف معطر و مرغوب است طي ۴ تا ۵ بار از سرشاخه هاي بوته هاي چاي برگ چيني مي شود حدود 45 درصد محصول سالانه مختص اين برداشت است. در چين تابستانه كه محصول كيفيت كمتري دارد ۵ تا ۶ بار از بوته هاي چاي برگ چيني مي شود.