وسایل و تجهیزات خط کشی صفحه صافی ميز خط كشي سوزن خط كش پرگار سنبه نشان شابلن

مطالب کمک درسی برای تدریس پودمان کاربا فلز کاروفناوری هشتم

وسایل و تجهیزات خط کشی

صفحه صافی

سطحي كه عمليات خط كشي روي آن انجام مي شود بايد كاملاً صاف، تراز و مساحت لازم را داشته باشد. اين صفحه از جنس چدن خاكستری است كه سنگين بوده سطح آن پرداخت شده است. اين صفحه روي ميز يا پايه هايي سوار می شود

ميز خط كشي

صفحة فولادی نسبتاً بزرگی كه روي چهارپايه فلزي قرار گرفته و براي انجام كارهاي ساده تر با دقت كمتر از آن استفاده مي شود

سوزن خط كش

وسيله اي كه از آن براي ترسيم خطوط روي قطعات كار استفاده مي شود را سوزن خط كشگويند .

جنس

از آنجا كه سوزن خط كش براي خط كشي روي سطوح خشن و سخت استفاده مي شود از فولاد آب داده انتخاب مي شود. گفتني است، براي خط كشي سطوح پرداخت شده و نرم مي توان از سوزن خط كش برنجي استفاده كرد.

در آلومينيم كاري براي خط كشي محل هايي كه بايد خم شوند از مداد استفاده مي شود.

شکل و ساختمان

سوزن خط كش از دو قسمت، سر نوك تيز و دستگيره كه براي گرفتن آن است تشكيل مي شود. سر آن با زاوية 10 تا 15 درجه تيز شده و قسمت بدنة آن ممكن است صاف يا آج دار باشد

سوزن خط كش پايه دار

براي ترسيم خطوط موازي با خط يا سطح مبنا از سوزن خط كش پايه دار استفاده مي شود. اين سوزن خط كش ممكن است ساده و يا مدرج باشد. در نوع مدرج مقدار فاصله مستقيماً روي سوزن خط كش پايه دار تنظيم مي شود و نياز به وسيله انداز ه گيري نيست

پرگار

از پرگارها براي رسم دايره، خطوط و علامت گذاري استفاده مي شود. به طور كلي پرگارها از دو بازوي نوك تيز سخت كاري شده كه به وسيلة پيچ و فنر به هم متصل مي شوند تشكيل شده است. پرگارهاي خط كشي در انواع مختلفی ساخته مي شود. از جمله پرگار ساده، پرگار فنري با پيچ تنظيم، پرگار ساده با پيچ قفل كننده ثابت كننده پرگار مدرج، پرگار موازي كش، پرگار با بازوهاي كشويی و قابل تنظيم و........................

سنبه نشان

سنبه نشانوسيله اي است كه ازآن براي نشانه زدن مركز سوراخ ها، محل استقرار نوك پرگار به عنوان مركز دايره، نشانه گذاري و تثبيت خطوطي كه ممكن است در حين كار محو شوند استفاده مي شود سنبه نشانها را از جنس فولاد ابزارسازي و آب كاري شده انتخاب مي كنند كه البته لازم  است جنس آن از قطعه كار سخت تر باشد.

زاوية سرسنبهنشان ها برحسب نوع كارمشخص مي شود. سنبه نشان هايي كه براي تثبيت خطوط مورد استفاده قرار مي گيرند معمولاً با زاوية 30 درجه و سنبه نشان هايي كه براي مراكز دايره ها و سورا خها به كار مي روند 60 درجه در نظر گرفته مي شوند. براي تثبيت خطوط و به منظور مساوي بودن فاصله بين نشانه ها بهتر است از سنبه نشان دوقلو استفاده كرد

نوع ديگری از سنبه نشان كه برای تعيين مركز قطعات دايره ای كاربرد دارد سنبه نشان مركزياب است . اين سنبه نشان مجهز به كلاهك مخروطی و گلويی راهنمای سنبه نشان است

شابلن

يكي ديگر از وسايلي كه در خط كشي ممكن است از آن استفاده شود شابلن هاي فرم و موازي است. شابلن ها ممكن است در كارگاه موجود بوده يا براي يك كار خاص ساخته شوند

وسايل كمکی

علاوه بر وسايلي كه براي انجام عمليات خط كشيشرح داده شد، براي سهولت خط كشي، از وسايل و تجهيزاتي مثل انواع منشورها، شمش هاي موازي، جك ها، زيركاري قابل تنظيم، مرغك هاي پايه دار، صفحات گونيايی و... نيز استفاده مي شود