مطالب کمک درسی پودمان 10 پوشاک
شناسایی خواص الیاف ابریشم
ابریشم
ابریشم مانند پشم، یک لیف حیوانی است. ابریشم، برخلاف پشم که به فرم مو از پوست بدن گوسفند رشد می کند، به صورت رشتهٔ پیوسته از دو سوراخ زیر دهان کرم ابریشم خارج می گردد. ابریشم مایع در دو غده در بدن کرم ابریشم قرار دارد که توسط دو لولهٔ باریک جریان پیدا می کند و از دو سوراخ زیر دهان کرم خارج می گردد. با خروج مایع، در اثر مجاورت هوا، ابریشم جامد می شود و به دو رشتهٔ بسیار ظریف تبدیل می گردد. این دو رشته توسط مایع چسبناکی به نام صمغ سیریسین که به طور هم زمان ترشح می گردد،پوشانده می شوند و به هم می چسبند.
کرم ابریشم، ابتدا رشته ها را بر روی یکدیگر قرار داده و آن را به صورت سطح درمی آورد، و سپس ریسیدن به صورت دوک مانند ادامه یافته و کرم ابریشم، ابریشم ریسیده را به دور خود می تند و پیلهٔ ابریشم را درست می کند و خود داخل پیله حبس می شود.
پیله ها به دو دسته تقسیم می شوند. در یک دسته از پیله ها، برای بقای نسل، کرم ابریشم به پروانه تبدیل می شود، دسته دیگر پیله ها برای تهیه الیاف ابریشم استفاده می شوند. طول رشتهٔ ابریشم تنیده شده تا 1500 متر می رسد. برای به دست آوردن نخ ابریشم، قبل از تبدیل کرم ابریشم به پروانه، پیله ها را جلوی آفتاب یا داخل اتاقک های داغ قرار می دهند تا کرم آن کشته شود. سپس پیله ها را در آب داغ می ریزند تا صمغ در برگیرندهٔ رشته ها نرم گردد. پس از پیدا کردن انتهای رشتهٔ چند پیله (6 تا 8 عدد) آنها را با هم ادغام می کنند و روی غلتکی می پیچند
با توجه به مشکل بودن تولید لیف ابریشم، قیمت آن بالا و میزان تولید آن محدود است. الیاف ابریشم، در جهان به دلیل گران قیمت بودن آن، سهم کمی از تولید را به خود اختصاص داده است.
خصوصیات الیاف ابریشم
نرمی و لطافت
درخشندگی زیاد
جذب رطوبت زیاد
استحکام زیاد
کاهش استحکام در حالت مرطوب
کشسانی کم
شناسایی الیاف ابریشم
روش میکروسکوپی
مقطع طولی الیاف ابریشم به صورت میله ای و صاف و مقطع عرضی آن به شکل مثلث با گوشه های گرد است. شکل زیر مقطع طولی و عرضی الیاف ابریشم را در زیر میکروسکوپ نشان می دهد.
روش سوزاندن
مشاهدات حاصل از سوختن ابریشم مشابه پشم است، با این تفاوت که الیاف ابریشم بعد از خروج از شعله به سختی و با ایجاد صدا و جرقه به سوختن ادامه می دهد.
روش حلاّلیت
الیاف ابریشم نیز مانند پشم در سود با غلظت 5 درصد حل می شود. بنابراین، از این حلاّل می توان برای شناسایی الیاف ابریشم استفاده کرد.
روش نگهداری از پارچه های ابریشمی
در نگه داری از پارچه های ابریشمی نکات زیر را باید مورد توجه قرار داد:
شستشوی پارچه های ابریشمی
برای شستشوی لباس های ابریشمی باید به برچسب مراقبت از لباس توجه نمود. بهتر است لباس های ابریشمی را خشک شویی کرد، زیرا اگر رطوبت داشته باشند استحکام آنها کاهش می یابد. در غیر این صورت باید آنها را با دست و آب ولرم و صابون رختشویی شست.
برای پارچه های ابریشمی، فقط استفاده از سفیدکننده های غیر کلردار مثل آب اکسیژنه مجاز است. استفاده از سفید کنندهٔ کلردار، موجب صدمه و تخریب پارچهٔ ابریشمی می شود.
پارچه های ابریشمی در اثر شستشو آب می روند. لذا، قبل از دوختن پارچه های ابریشمی باید آنها را شست یا خشک شویی کرد.
اتوکشی پارچه های ابریشمی
پارچه های ابریشمی را باید پس از مرطوب شدن و در حالی که یک پارچهٔ پنبه ای تمیز روی آنها قرار دارد، اتو کرد. اتوپذیری پارچهٔ ابریشمی 130 تا 110درجهٔ سانتی گراد است.
اثر عوامل محیطی
از قرار دادن پارچه های ابریشمی در معرض نور خورشید به مدت طولانی باید خودداری نمود. زیرا نور خورشید موجب کاهش استحکام پارچهٔ ابریشمی می شود.
قرار دادن پارچهٔ ابریشمی در شرایط مرطوب و به مدت طولانی، موجب صدمه دیدن پارچه توسط موجودات ذره بینی می شود.
پارچهٔ ابریشمی در برابر کپک مقاوم است، اما در برابر حشره ای نقره ای رنگ آسیب پذیر است.
موارد استفاده از الیاف ابریشم
از موارد استفاده از الیاف ابریشم می توان به انواع پوشاک پیراهن زنانه، پیراهن مردانه، لباس زیر،روسری،کراوات، ......... فرش، رومبلی، روتختی و پرده اشاره کرد