آشنایی با نژادهای زنبور عسل پودمان نگه داری از حیوانات کاروفناوری هشتم

تحقیق کاروفناوری پودمان نگه داری از حیوانات کاروفناوری هشتم

آشنایی با نژادهای زنبور عسل

مطالعه ی زنبور عسل از نظر حشره شناسی

رده بندی و زنبور عسل

زنبور عسل جزو شاخه ی بندپايان و از رده حشرات و زير رده بالداران و گروه حشرات با  دگرديسی کامل و راسته يا رديف بال غشاييان و بالا خانواده Apididaeو خانواده يا تيره Apoideaو جنس زنبور Apis است. لينه، طبيعی دان سوئدی برای اولين بار برای تقسيم بندی حيوانات از دو نام استفاده کرد. نام اول نمايانگر نوع و نام دوم نژاد حيوان را مشخص می سازد. از روی اين تقسيم بندی يا تيره تمامی انواع زنبوران عسلی که از لحاظ فيزيولوژيکی و تشريحی مانند يک ديگرند به نام Apis یا تیره ناميده می شوند و هر اسمی بعد از Apisبیاید نوع زنبور عسل را مشخص می کند در میان انواع مختلف زنبوران عسل دنيا در حال حاضر چهار نوع آن دارای ارزش اقتصادی هستند که عبارتند از:

زنبور عسل درشت
زنبور عسل ريز
زنبور عسل هندی
زنبور عسل معمولی

زنبور عسل درشت: اين نوع زنبور در هندوستان، پاکستان جنوبی و سيلان زندگی می کند و بزرگترين زنبور عسلی است که تاکنون شناخته شده است. اين زنبور به حالت وحشی زندگی کرده و در زير شاخه های درخت و يا صخره ها يک شان بزرگ عسل درست می کند که عسل آن حدود 50 کيلو است. زنبور عسل درشت فقط در هوای آزاد قادر به زندگی بوده و تمايل زيادی به مهاجرت از خود نشان می دهد.

زنبور عسل ريز:از همه زنبورها کوچک تر بوده تنها يک شان در زير شاخه های درخت درست می کند، اين زنبور به حالت وحشی در هندوستان و جنوب ايران از استان خوزستان تا چابهار زندگی می کند. ميزان توليد عسل آن بسيار اندک است.

زنبور عسل هندی:جثه اين گونه زنبور حد واسط زنبور عسل معمولی و زنبور ريز است. در هندوستان، پاکستان، چين و ژاپن و قسمتی از افغانستان وجود داشته از نظر شان سازی شباهت کاری با زنبور عسل معمولی دارد و چند شان موازی هم درست می کند. اين نژاد قابليت پرورش در کندو را دارد و دارای نژادهای مختلفی است، توليد عسل آن نسبتاً خوب و ارزش اقتصادی محلی دارد.

زنبور عسل معمولی: در حال حاضر غير از مناطق قطبی در تمام نقاط دنيا پخش شده است. محل زندگی اوليه اين نوع زنبوران دنيای قديم يعنی خاورميانه و بعدها به کشورهای اروپايی انتقال يافته است. به علت بهره فراوان و در عين حال سهولت پرورش بيش تر از انواع ديگر مورد توجه جهانيان واقع شده  است .

زنبور عسل معمولی يعنی نوع A.melliferaدارای نژادهای زيادی است که در ميان آن ها  چهار نژاد معروف به شرح زير قابل ذکرند.

الف) نژاد کارنيولان يا زنبور عسل خاکستری:اصل اين نژاد از نواحی جنوبی سلسله جبال آلپ، در اتريش و شمال جزيره بالکان است. اين زنبورها در نتيجه اصلاح نژاد و به گزينی بسيار آرام بوده و به ندرت نيش می زنند. خاصيت خوب آن ها اين است که در اوايل بهار قدرت رشد زيادی دارند. رنگ اين نژاد خاکستری تيره با موهای انبوه خاکستری متمايل به قهوه ای پوشيده شده است. روی نيم حلقه ٢ و ٣ پشتی شکم اغلب خال های کوچک قهوه ای رنگ ديده می شود. اين نژاد تمايل زيادی به بچه کندو نداشته در عوض محصول آن زياد است. مصرف غذای زمستانی آن نيز کم است. از بزرگ ترين محسنات اين نژاد داشتن ذخيره غذايی کافی در فصول مختلف سال است.

ب) نژاد ايتاليايی:اين نژاد در ايتاليا پرورش يافته و بعداً به آلمان و آمريکا نيز برده شده و امروزه در تمام دنيا به خصوص در ايتاليا و آمريکا به سرعت پيشرفت کرده است. شکم زنبوران اين نژاد باريک و خرطوم آن ها نسبتاً طويل است اين نژاد خيلی آرام بوده و تمايل زياد به ازدياد تخم دارد. توسعه بهاری کندو به موقع و خيلی با سرعت انجام می گيرد. تمايل کمی به بچه کندو دارد. نگه داری زمستانی بايد با کندوهای قوی که دارای غذای کافی هستند، صورت گيرد.

ج) زنبور عسل قفقازی:اين نژاد از درّه قفقاز مرکزی است و رنگ بدن آن تيره تر از نژاد کارنيولان است و دارای خرطوم نسبتاً طويلی بوده، زنبورهای اين نژاد آرام، قدرت توليد مثل نسبتاً زياد، و قدرت بچه دهی آن نسبتاً ضعيف است، به علت دارا بودن خصوصيات جالب توجه از نظر زنبورداری در اصلاح نژاد و دو رگ گيری اهميت بسيار دارد.

د) زنبور عسل سياه:اين نژاد در تمام قسمت های شمال اروپا و غرب کوه های آلپ تا روسيه مرکزی مشاهده می شود. امروزه در بعضی از ممالک مانند اسپانيا، فرانسه و لهستان و روسيه نگه داری می شود. خرطوم در اين نژاد کوچک بوده به طوری که از گل شبدر قرمز نمی تواند استفاده کند. رشد جمعيت اين نوع در بهار به کندی صورت گرفته و تمايل زيادی به بچه دادن ندارد. نيش زياد می زند و اين عيب بزرگی برای آن است امروزه پرورش اين نژاد در زنبورداری مدرن توسعه نيافته و به وسيله نژادهای ديگر جانشين می شوند.

نژاد ايرانی:يکی از نژادهای نوع زنبور عسل معمولی است و چون در طول ساليان متمادی خود را با شرايط محيطی ايران سازگار کرده است، در مقايسه با نژادهای اصلاح شده خارجی از نظر سازگاری دارای بهترين امتياز هستند و متأسفانه تاکنون از نظر اصلاح نژاد و به گزينی اقدامی در اين نژاد صورت نگرفته است.