آشنایی با درخت توت و چگونگی ازدياد آن پودمان درخت و درختکاری کاروفناوری

مطالب کمک درسی و آموزشی پودمان درخت و درختکاری کاروفناوری

پودمان طراحی شده توسط گروه کاروفناوری کلاله

 آشنایی با درخت توت و ازدياد آن

درخت توت از خانواده Moraceae و از جنس Morusاست است. از برگ توت برای تغذيهکرم ابريشم Bombyzmori استفاده می شود و اين کرم منحصراً با مصرف برگ توت توليد پيله می کند. نخی که از پيله کرم ابريشم به دست می آيد، به نخ ابريشم معروف است و از لطافت و ظرافت خاصی برخوردار است پارچه ابريشمی در تمام دنيا طرفداران فراوانی دارد، به همين سبب کشت و پرورش درخت توت امروزه در تمام نقاط عالم مورد توجه قرار گرفته است.

ميوه درخت توت نيز دارای مواد قندی سرشار بوده و به صورت تازه و خشک شده مورد مصرف قرار می گيرد. درخت توت از گياهانی است که اگر به وسيله بذر تکثير شود، گياه توليد شده خصوصيات و صفات گياه مادر را نخواهد داشت.

در ايران غالب درختان توت از انواع بومی بوده و اکثراً از طريق بذر توليد شده اند، به همين دليل و توت دارای صفات خوبی نيستند. توت بومی ايران اکثراً از دو گونه توت سفيد Morus. albaو توت سیاه Morus. Nigra است. از نظر بازدهی برگ برای پرورش کرم ابريشم چندان مناسب نيستند با استفاده از بذر اين نوع توت ها، می توان پايه های بسيار مناسبی برای پيوندهای واريته های اصلاح شده به دست آورد و با اين عمل درختان اصلاح شده خوبی در هر منطقه توليد کرد.

از اين درختان می توان چند بار در سال استفاده کرده و به پرورش کرم ابريشم پرداخت. لازم به تذکر است که می توانيم با داشت صحيح از توتستان های بومی نيز حداقل دوبار در سال (يک بار در بهار و يک بار در پاييز) استفاده کنيم.

قسمت های مختلف يک نهال توت را در تصویر زیر مشاهده می کنید.

روش های توليد نهال توت

درخت توت را به دو طريق زير می توان تکثير کرد:

الف:تکثير جنسی

ب:تکثير غير جنسی

الف) تکثير جنسی (بذرکاری)

اين روش عبارت از کشت بذر درخت توت و توليد نهال های جديد است بدين منظور دانه های ميوه توت (بذر توت) در خزانه کاشته شده و نگهداری می شود. پس از گذشت حدود هشت ماه نهال های توليد شده از زمين خزانه در آمده و به زمين اصلی انتقال می يابد. همان طور که قبلاً گفته شد به دليل اين که نهال های توليد شده از رشد خوبی برخوردار نبوده و خصوصيات مادری را حفظ نمی کند، اين روش در توليد نهال توت توصيه نمی شود. مناسب ترين روش استفاده از بذر کاری تهيه پايه برای پيوند زنی از پيوندک های توت اصلاح شده است.

ب) تکثير غير جنسی

1- پيوند زنی:پيوند زنی يک از متداول ترين روش های توليد غير جنسی در خت توت است. انواع مختلف پيوند در توليد نهال به کارگرفته می شود که مهم ترين آن پيوند ريشه ای (کيسه ای) است، از انواع ديگر پيوندها پيوند شکمی، پيوند اسکنه ای و ... را می توان نام برد.

پيوند ريشه ای:اين روش در تمام مناطقی که نوغانداری رايج است، به عنوان يک روش مناسب شناخته شده و عموماً از اين روش در توليد نهال استفاده می شود. برای پيوند زدن از ريشه يک درخت توت محلی به عنوان پايه و از سر شاخه های درخت توت های اصلاح شده به عنوان پيوندک استفاده می شود. در پيوند ريشه ای شاخه ای که به عنوان پيوندک مورد استفاده قرار می گيرد، به ريشه متصل می شود.

اين پيوند به دو صورت زير انجام می گيرد:

الف:پيوند معمولی (ساقه به ريشه)

ب :پيوند وارونه (ريشه به ساقه)

پيوند معمولی (ساقه به ريشه):در اين پيوند ساقه تراش داده شده و داخل پوست ريشه ای قرار می گيرد. عمليات اين پيوند شامل تهيه پيوندک و تهيه ريشه است.

پيوند وارونه (ريشه به ساقه):پيوند وارونه برای استفاده بيش تر از ريشه های موجود انجام می گيرد، زيرا در ريشه های يکساله که مناسب ترين سن برای پيوند هستند، هميشه دارای قطر مناسب نبوده و قابل استفاده پيوند معمولی نيستند. در اين نوع پيوند برعکس نوع قبلی ريشه تراش داده شده و در حد فاصل پوست و چوب پيوندک قرار می گيرد.

2- قلمه:توليد نهال با قلمه نيز يکی ديگر از روش های متداول است و عموماً به دو صورت قلمه ی چوبی (خشبی) و قلمه ی سبز (نيمه خشبی) انجام می گيرد.

قلمه چوبی (خشبی):قلمه را می توان در خزانه يا نهالستان کاشته و پس از ريشه دار شدن نهال يکساله آن را برای کاشت به محل اصلی منتقل کرد. کاشت قلمه روی بسترهای برجسته ای به بلندی 15 تا 20 سانتی متر انجام می گيرد، عرض بسترها از 120 - 80 سانتی متر متغير خواهد بود. قلمه ها روی رديف و به فواصل 20 در 20 سانتی متر کاشته می شود.

3- روش شاخه خوابانيدن:در اين روش شاخه جوانی را انتخاب کرده و قسمتی از شاخه انتخاب شده را در خاک مناسب قرار می دهيم به طوری که اين شاخه به تنه اصلی متصل باشد و پس از آن که قسمت خوابانده شده ريشه نابجايی توليد کرد از تنه اصلی درخت توت قطع می نماييم و بدين ترتيب نهال جديدی به دست می آيد.

روشهای شاخه خوابانيدن:روش خوابانيدن شاخه قبل از جوانه زدن درخت، بعد از جوانه زدن درخت، به طريقه مارپيچی، به طريقه هوايی.

روش کاشت درخت توت:

پس از آماده کردن زمين و مشخص کردن فواصل لازم به حفر گودال و يا نهر کانال مناسب برای کاشت درختان توت اقدام می کنيم، کاشت کانالی، بهترين طريق به شمار می رود، حداقل عمق و عرض آن 50 - 40سانتی متر و طول کانال در حدود 50متر است.